تفاوت نبی و رسول در کتابهای آسمانی پیشین

کورش

com.yahoo@koropolise

در قران کریم فرستادگان خداوند با واژه های رسول و نبی توصیف شده اند.در زبان فارسی و در ترجمه ها و تفسیرهای قرآن این دو واژه به یک مفهوم ترجمه می شوندو تمایزی بین این دو قایل نمی شوند.معمولا برای رسول معادل فارسی پیامبر را به کار می بریم اما کلمه ای که مترادف نبی باشد نداریم به ناچار از همان  معنی پیامبر استفاده می کنیم.

ولی در قران از این دو کلمه استفاده های متفاوتی شده است .  از آنجا که خداوند از روی حکمت با بندگان خود سخن می گوید پس به بررسی مفهوم رسول و نبی با استناد به آیه های کتابهای آسمانی می پردازیم..

. نبی در مفهوم به معنای فرد دارای خبر مهم است.علامه طباطبایی مفسر قران نبی را کسی می داند که خواب می بیند و در خواب به او الهام می شود ولی رسول  ان کسی است که ملک وحی ( که در مورد مظاهر ظهور یا پیامبران متفاوت بوده است) به او نازل می شود و او ملک را می بیند و با او صحبت می کند.

با توجه  به موارد استفاده کلمه نبی در قران می توان فهمید که نبی از نظر مصداق اعم از رسول است یعنی همه فرستادگان خدا نبی بوده اند ولی رسول نبوده اند و مقام رسول افضل از نبی است. در قران در چند مورد این دو واژه با هم استفاده شده است که شامل :

” و ما ارسلنا من قبلک من رسول و لا نبی الا اذا تمنی القی الشیطان فی امنیته فینسخ الله ما یلقی الشیطان ثم یحکم الله ایاته  والله علیم حکیم (۲۲:۵۲)

” الذین یتبعون الرسول النبی الامی  الذی یجدونه مکتوبا عندهم فی التورات و الانجیل …..” ( ۷:۱۵۷)

” … فامنو بالله و رسوله النبی الامی الذی یومن بالله و کلماته و اتبعوه لعلکم تهتدون” ( ۷:۱۵۸)

و همچنین آیات ۱۹:۵۴  و ۱۹:۵۱که در اینجا ذکر نمی کنم در این ایات خداوند حضرت محمد و موسی و اسماعیل را رسول و نبی می خواند.گرچه مقام رسولی در این ایات در ابتدا آمده ولی مقام مدح اجازه نمی دهد که کلام را حمل بر ترقی از خاص به عام کنیم.در آیاتی مانند آیات زیر خداوند همه فرستادگان خود را نبی می خواند:

” وما یاتیهم من النبی الا کانو به یستهزئون” ( ۴۳:۷)

” و کذالک جعلنا لکل نبی عدو من المجرمین و کفی بربک هادیا نصیرا(۲۵:۳۱)

”  و وضع الکتاب وحی باالنبیین و الشهدا”

” فبعث الله النبیین مبشرین منذرین” (

در  دو ایه ابتدا همه مبعوثین خدا نبی خوانده شده اند که همه آنها مورد استهزا و عناد برخی مردم قرار گرفته اند .همچنین در سوره احزاب ایه های ۶ و ۱۳ خداوند حضرت رسول را نبی می خواند.

ولی رسولان فرستادگان خاص خداوند بوده اند که صاحب شریعت بوده اند.همچنین خداوند پس از بعثت رسولان بر قومی اتمام حجتی می کند که به دنبال مخالفت با آن عذاب و هلاکت می باشد:

” لئلا یکون للناس علی الله حجه بعد الرسل”……………………….

” …..ما کنا معذبین حتی نبعث رسولا” ( ۱۷:۱۵)

برای مثال در ایه ذیل خداوند هلاکت وعذاب را پس از ارسال رسولان بیان میکند:

“ثم ارسلنا رسلا تترا کل ما جاء امه رسولها کذبوه فاتبعنا بعضهم بعضا و جعلناهم احادیث فبعدا القوم لا یومنون”(۲۳:۴۴)

(مضمون آیه :آنگاه رسولانی پی در پی فرستادیم و هر امتی که رسول بر آنها آمد آو را تکذیب کردند و ما هم آنها را بعد از دیگری هلاک کردیم و آنها را داستان ( و افسانه) کردیم.پس قوم بی ایمان از رحمت خدا دور باد)

در آیه ذیل خداوند تحکیم امر رسول را نوید می دهد:

” و ما ارسلنا من قبلک من رسول و لا نبی الا اذا تمنی القی الشیطان فی امنیته فینسخ الله ما یلقی الشیطان ثم یحکم الله ایاته  والله علیم حکیم (۲۲:۵۲)

ولی در سلسله ایات ذیل که در سوره مریم می باشند تفاوت بین نبی و رسول به وضوح بیان شده است:

” فلما آعتزلهم و ما یعبدون من دون الله وهبنا له  اسحاق و یعقوب وکلا جعلنا نبیا” (۱۹:۴۴)

” واذکر فی الکتاب موسی انه کان مخلصا .و کان رسولا نبیا … و وهبنا له من رحمتنا اخاه هارون نبیا”  (۱۹:۵۱و ۱۹:۵۳ )

” واذکر فی الکتاب اسماعیل انه کان صادق الوعد و کان رسولا نبیا” (۱۹:۵۴)

“و اذکر فی الکتاب ادریس انه کان صدیقا نبیا”

در این آیات خداوند بعضی فرستادگان مانند موسی و اسماعیل را رسول و نبی میخواند ولی حضرت اسحاق و یعقوب و ادریس را فقط نبی می نامدو تاآنجا که تاریخ اجازه می دهد  حضرت  موسی صاحب شریعت بوده اند ولی حضرت هارون و یعقوب و ادریس خیر..

با توجه به آیات بر گرفته از قرآن جدول ذیل که در آن اسامی مبعوثین موجود در قران است گرد اوری شده است. این جدول فقط اسامی فرستادگانی است که نام انها و مقام آنهادر قران ذکر شده است. بدیهی است که نام همه رسولان مانند حضرت زرتشت و بودا در قران نیامده( گرچه در دو آیه از به حضرت زرتشت اشاره شده است).قران خود نیز متذکر است که نام همه فرستادگان را ذکر ننموده مثلا در آیه های:

” و رسلا قد قصصناهم علیک من قبلک و رسلا لم نقصصهم علیک و کلم الله موسی تکلیما”(۴:۱۶۴)

” و لقد ارسلنا رسلا من قبلک منهم من قصصنا علیک و منهم من لم نقصص علیک و ما کان لرسول ان یاتی بایه الا باذن الله فاذا

جاء امرالله قضی بالحق و خسر هنالک المبطلون”(۴۰:۷۸)

تفاوت نبی و رسول در  کتاب مقدس

در کتاب مقدس هم نبی و رسول با واژه های متفاوتی استفاده شده است. در جدول ذیل این کلمه ها به سه زبان عبری و یونانی و عربی که به ترتیبزبانهای اصلی عهد عتیق و عهد جدید و قران است و همچنین زبان انگلیسی که زبان حال کتاب مقدس است ذکر شده است.

در عهد عتیق عمدتا از کلمه نبی استفاده شده است .امادر کتاب پایانی عخد عتیق کتاب ملاکی بشارت به رسولی داده شده که مفسرین عهد جدید عمدتا آنرا به یحیی که بشارت دهنده عیسی بود تعبیر کرده اند.ولی در عهد جدید رسول بارها به کار رفته و دارای مقام بالاتر از نبی است. چنانچه در انجیل متی ۱۱:۹و ۱۱:۱۰ حضرت عیسی می فرمایند:

“بلکه به جهت دیدن چه چیز بیرون شدید؟برای دیدن یک نبی؟بلی به شما می گویم از نبی افضل است. زیرا همان کسی  است که در کتاب مقدس درباره او مکتوب است:«اینک من رسول خود را پیش روی تو میفرستم تا راه تو را پیش روی تو مهیا سازد»”