آن رؤسای دین نمی گذاشتند که این روایات مورد بحث قرار گیرد و هر کسی که کوچکترین شکی نسبت به آنها مطرح می کرد نه با دلیل و منطق، بلکه با اعتراض شدید و چماق تکفیر روبرو است.

جمیع ناس […] به قدری که از علمای خود استنباط کرده اند و یا شنیده اند به همان مقدار کفایت نموده اند. و اگر نفسی ذرّهء  از آن حدود کلامیه تجاوز نماید او را تکفیر نمایند. […] هنوز نمی توان به اهل فرقان گفت: قائم موعود بر خلاف اوهامات شما ظاهر شده. و اگر گفته شود به کمال عناد قیام نمایند، چنانچه نمودند.

اگر چه بهاءالله اصولاً یازده امام را ستایش می کند و آنها را به عنوان رهبران معنوی اسلام در زمان خود بر حقّ می شمرد، ولی در عین حال از علمای شیعه که بعد از ائمّه زمام امور را به دست گرفته اند طرف داری بی چون و چرا نمی کند. او می نویسد:

در فقرهء حضرت قائمْ حقّ با اهل سنّت و جماعت بود. چه که حضرت مقصود از اصلاب ظاهر شد موافق عقاید ایشان. و علمای شیعه از صدر اسلام تا حین بر ضلالت بوده و هستند. حال هم منتظرند از جابلقای موهوم شخص موهومی بیاید. أعاذنا اللّه و إیّاکم مِن شرّ هؤالاء. مع ذلک شرم نمی نمایند. همین صاحبان عمائمی که مشاهده می شود از قبیل جعفر و ابنائش ناس بیچاره را به ضلالت انداختند و در بئر اوهام مبتلا نمودند. (مجموعه آثار شماره ۱۸ ص ۱۷۲)

۳ – آنچه که باب و بهاءالله بعنوان «قائم» و «موعود» مطرح می کنند فرق بسزائی دارد با برداشتی که پیروان سایر ادیان دارند. اینجا فقط به یک نکته اشاره می شود. عبدالبهاء می نویسد:

جمهور ناس منتظر موعودیخونخوارند و ولیّ ظالمی غدّار. مهدیئی خواهند که با سهم و سنان و شمشیری برّان سیلی از خون بیچارگان جاری و ساری نماید و شب و روز مشغول به ضرب اعناق گردد و قطع رقاب فرماید و بروجی از سرها بیاراید. ملک الموت باشد و آفت جانها گردد. خونریز شود، فتنه انگیز گردد، بنیان انسان براندازد و مدن و قری بر باد دهد. اطفال یتیم کند و زنان بیوه نماید. این را شروط حقیقت دانند و منتظر چنین موعوداند. و حال آن که مظهر کمالات معنویه و مطلع انوار رحمانیه باید محیی ارواح باشد و مُنْعِش اجسام. جان بخشد، نه جان گیرد، سبب حیات شود، نه علّت ممات گردد، آباد کند نه خراب نماید…( مائده آسمانی ج۵ ص۳۸)

۴ – همانطوری که اشاره شد مقصود بهاءالله حمله به شیعه و نکوهش شیعیان نبوده، چنانچه در آثار او از علی بن ابی طالب و سایر ائمّه بسیار تمجید شده. عبدالبهاء در این باره می نویسد:

مراد شیعیانی بود که اعراض از حضرت اعلی [یعنی باب] در یوم ظهورش نمودند و صد هزار نفوس شهید کردند. نه شیعیانی که تابع حضرت امیر و ائمّهء اطهار (ع) بودند. چه که جمیع اجداد جمال قدم و اسم اعظم حضرت اعلی شیعه بودند […]. (منتخبات مکاتیب ج 4 ، ۲۶۳)

اصل مطلب که بهاءالله در نظر داشته وابستگی انسان به خرافات و اوهام بوده، و خطر ناشی از این وابستگی. وی می نویسد:

یا حزب الله، حزب شیعه خود را اَفقَهْ و اعلم و افضلِ اهل عالم می شمردند ودر یوم جزا اَخْسَر امم مشاهده شدند. و این خسارت از علماء ظاهر چه که درقرون و اعصار عباد را به اوهام تربیت نمودند و الی حین منتظرند که از جابلقای موهوم موهومی ظاهر شود. این است شأن علمای قبل.( مجموعه آثار ۲۷، ص ۴۲۷)

البته بهاءالله تقصیر را تنها با علماء نمی داند زیرا کسانی هستند که به تقلید کور کورانه از علماء پشت بانی می کنند. با نظر به این مطلب بهاء الله می نویسد:

اوّل علمای عصر بر اعراض و اعتراض قیام نمودند. اگر چه اعراض امثال این نفوس بر حسب ظاهر سبب اعراض خلق شد ولکن در باطن، خلق سبب اعراض این نفوس شده اند. مشاهده کن اگر ناس خود را معلّق بر دو قبول علماء و مشایخ نجف و دونه نمی ساختند و مؤمن باللّه می شدند، مجال اعراض از برای این علماء نمی ماند چون خود را بی مرید و تنها ملاحظه می نمودند. (آیات الهی جلد ۱ ص ۳۴۳)

در هر صورت بهاءالله پیروان خود را بر حذر می دارد تا مبادا مانند پیروان ادیان گذشته به خرافات مبتلا شوند:

همّت نمائید که مجدّد نفوس موهومه ناس بی چاره را به مثابهء قبل در بئر ظنون مبتلا ننمایند […] معدودی از قبل در کور فرقان به هوا های نفسانیّه در اضلال نفوس جهد ها نمودند. در جمیع اعصار این گونه نفوس بوده و خواهند بود. (مائده آسمانی ج۷ ص ۲۰۱)

حقّ جلّ جلاله سمع داد و بصر عنایت فرمود و قوهء مُدرکه بخشیده و خِرَد لا مِثلَ لَهُ داد، تا کلّ به این اسباب و اسباب لا تُحصی در امور تفکّر نمایند و بما یَنفَعُهُم عامل گردند. ولکن جهالت و نادانی عباد را از جمیع فیوضات ربّانی و رحمت رَحمانی محروم نمود. (لئالی الحکمه ج ۲ ص ۲۲۷)

www.negahsite.org