[۱]  آیاتی بسیاری از کلام الله مجید نیز اشاره به مخالفت مردم در هر زمان با پیامبران جدید دارد: فی المثل، آیه یازدهم سوره حجر: " وَمَا یَأْتِیهِم مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ کَانُواْ بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ، یعنی هیچ رسولی بر آن مردم نمی آمد جز آنکه به استهزای او می پرداختند". و آیه ۱۸۴ سوره آل عمران: " فَإِن کَذَّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَ رُسُلٌ مِّن قَبْلِکَ جَآؤُوا بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَالْکِتَابِ الْمُنِیرِ، یعنی پس ای پیغمبر اگر ترا تکذیب کردند غمگین مباش که پیغمبران پیش از تو را که معجزات و زبورها و کتاب آسمانی روشن بر آنها آوردند نیز تکذیب کردند". و آیه ۸۷ سوره بقره: أَفَکُلَّمَا جَاءکُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَى أَنفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقاً کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقاً تَقْتُلُونَ، یعنی آیا هر گاه برای شما پیغمبری از جانب خدا بیاید و اوامری بر خلاف هوای نفس شما آرد سرکشی نموده و گروهی را تکذیب نموده و جمعی را می کشید؟. آیه ۵ سوره غافر میفرماید: کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَالْأَحْزَابُ مِن بَعْدِهِمْ وَهَمَّتْ کُلُّ أُمَّهٍ بِرَسُولِهِمْ لِیَأْخُذُوهُ وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِیُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ، یعنی اگر امت تو را تکذیب کردند غم مدار که پیش از اینان هم قوم نوح و طوایف بعد از نوح نیز (پیغمبران را) تکذیب کردند و هر امتی همت گماشت که پیغمبر خود را دستگیر و هلاک گرداند و … .آیه ۲۷ سوره هود میفرماید: فَقَالَ الْمَلأُ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن قِوْمِهِ مَا نَرَاکَ إِلاَّ بَشَراً مِّثْلَنَا وَمَا نَرَاکَ اتَّبَعَکَ إِلاَّ الَّذِینَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِیَ الرَّأْیِ وَمَا نَرَى لَکُمْ عَلَیْنَا مِن فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّکُمْ کَاذِبِینَ، یعنی سران کافران قومش پاسخ دادند که ما تو را مانند خود بشری بیشتر نمی دانم و در بادی نظر، آنان که پیرو تواند اشخاصی پست و بی قدر بیش نیستند و ما هیچگونه مزیتی برای شما نسبت به خود نمی بینیم، بلکه شما را دروغگو می پنداریم.

یوشع نبی در کتاب خود همه جا شکایت میکند که مردم زمان انبیاء را دیوانه میشمارند و درون معبد خداوند با انبیاء که فرستادگان اویند دشمنی میورزند. ( تاریخ جامع ادیان، تألیف: جان ناس، ص ۳۴۳).  

مخالفان حضرت محمد (ص) نیز ایرادات زیادی از آن حضرت می گرفتند و سنت مخالفت همیشه بوده است. فی المثل کسانی که به حقانیت حضرت محمد (ص) و نزول وحی بر حضرتشان باور نداشتند می‌گفتند: همان‌طور که امرؤ القیس در پرتو الهام، معانی و الفاظ را می‌آفریند، محمد نیز از همین طریق، آفریننده معانی و الفاظ آیات است. مسلماً مقصود آنان از شعر، شعر منظوم نبود، بلکه یافته و تخیلات انسان از طریق تفکر چه در قالب نظم و چه در قالب نثر. قرآن این نظریه را از آنان نقل می‌کند و به نقد آن می‌پردازد:
«وَ یَقُولُونَ أإنّنا لتارکُوا آلهتنا لشاعرٍ مَجْنُون» (صافات/ ۳۶).
«می‌گویند: آیا ما خدایان خود را به خاطر یک شاعر دیوانه رها می‌کنیم؟!».
و نیز می‌فرماید:
«أَمْ یَقُولون شاعر نتربّص به رَیب المَنُون» (طور / ۵۲)
«می‌گویند: او شاعر است و ما در انتظار مرگ او هستیم».
و گاهی قرآن را از سه راه توجیه می‌کردند و آن را ساخته فکر پیامبر دانسته، گاهی می‌گفتند: افکار پراکنده است و گاهی می‌گفتند به خدا دروغ بسته و سرانجام می‌گفتند: شاعری است که تخیلات خود را در این قالبها ریخته است:
«بَلْ قالُوا أَضْغاثُ أَحلام بَل افتراهُ بَلْ هُوَ شاعِرٌ» (انبیا / ۵).
«بلکه می‌گفتند: افکار آشفته‌ای است، بلکه آن را به دروغ ساخته و پرداخته است، بلکه او شاعری بیش نیست».
قرآن در نقد این نظریه می‌گوید:
«وَمَا هُوَ بِقَول شاعرٍ قَلیلاً ما تُؤْمِنُون» (حاقه/ ۴۱).
«‌آن سخن شاعری نیست، شما اندک ایمان می‌آورید».
و در آیه دیگری می‌فرماید:
«وَمَا عَلّمْناهُ الشعْر وَما یَنْبَغی لَهُ إِنْ هُوَ إلاّ ذِکرٌ وَ قُرآن مُبین» (یس/ ۶۹)
«ما به او شعر نیاموختیم و سزوار او هم نیست، و آن، جز یادآوری و قرآنی آشکار نیست».

مشرکان عصر رسول خدا (ص) می‌گفتند:
«ما سَمِعْنا بِهذا فی الملّه الآخره إِنْ هذا إِلاّ اختلاق» (ص/۷).
«ما این سخن را در آیینی دیگر نشنیدیم و این جز چیزی ساخته و پرداخته نیست».

مولوی میفرماید:

چون کتاب الله بیامد هم بر آن       این چنین طعنه زدند آن کافران
که اساطیر است و افسانه نژند       نیست  تعمیقی  و  تحقیقی  بلند

( نقل از آیت‌الله جعفر سبحانی)

[۲]  از جمله ایرادات و اعتراضاتی که در زمان ظهور هر آئین جدیدی همواره تکرار شده اینکه، ادیان ما قبل همیشه آئین خود را آخرین آئین و پیامبر خود را آخرین پیامبر می دانند و بنابراین، انتظار ظهور دیانتی بعد از دیانت خود را ندارند. این اعتراضات معمولا بنا بر عدم ادراک آیات الهی خصوصا متشابهات کتب مقدسه قبل ، تقلید از آباء و اجداد و پیروی از پیشوایان مغرور و دنیا پرست بوده است. این پدیده بالاخص در یهودیان، مسیحیان و مسلمانان هر یک با خصایص و ویژگیهای خاص خود دیده میشود. فی المثل، پیروان حضرت موسی، حضرت عیسی و حضرت محمد، همگی منتظرند که ظهور موعودشان با علائم خاصی اتفاق افتد و موعود آنها ترویج شریعتشان را بنماید، نه آنکه شریعت جدید دیگری را بنیان نهند! – بنابراین، بسیاری از پیروان این ادیان، در ابتدا، به ظهور دیانت بعدی ایمان نیاوردند. از جمله ایراداتی که قوم یهود از حضرت مسیح میگرفتند اینکه حضرت مسیح میفرمودند که موعود تورات و پادشاه یهود میباشند، و شارع دیانتی مستقل میباشند و بجای ترویج تورات کتاب انجیل را که ناسخ احکام تورات است آورده در حالی که یهودیان آمدن شریعتی اعظم از شریعت حضرت موسی ( شریعت خداوند کامل است و جان را بر میگرداند، آیه ۷ مزمور نوزدهم) و کتابی برتر از تورات را باور نداشتند ( ای خداوند، کلام تو تا ابدالاباد در آسمانها پایدار است امانت تو نسلا بعد نسلا، مزمور ۱۱۹، آیه ۹۸) —  قوم یهود را عقیده و انتظار بر آن بود که موعود یهود شخصی می باشد از اولاد حضرت داود که در دوران قدیم تولد یافته و غائب شده و هنگام ظهور باید بر سریر سلطنت حضرت سلیمان و داود تکیه زند و ترویج احکام تورات کند و در زمان او باید یهودیان سرفراز گردند و …

شایان ذکر است که حضرت رسول اکرم (ص) امتحان امت خویش و تبعیت ایشان از حالات قوم بنی اسرائیل را پیشا پیش اخبار فرموده اند، چنانچه در صفحه ۱۳۱ جلد ۵۳ بحارالانوار و همچنین در صفحه ۱۶۹ جلد چهارم " طاووس بهشتیان" از حضرت رسول اکرم (ص) در خصوص امت اسلام نقل شده است: " در میان بنی اسرائیل هیچ حادثه ای روی نداده است جز اینکه در میان امّت من نظیر آن روی خواهد داد، حتّی خَسْف و قَذْفٌ و مَسْخٌ."  همچنین، طبرانی در کتاب مجمع الزوائد از عبدالله بن مسعود روایت کرده که رسول خدا فرمود: " شما شبیه ترین مردم هستید به بنی اسرائیل، راه آنها را گرفته و هم چون آنها پا به پا و قدم به قدم عمل خواهید کرد، بطوریکه هیچ کاری در بین آنها صورت نگرفته مگر اینکه در بین شما هم صورت می گیرد".   

[۳] جامعه شناسی، آنتونی گیدنز، ترجمه منوچهر صبوری، ص ۴۹۹.

[۴] جامعه شناسی، آنتونی گیدنز، ترجمه منوچهر صبوری، ص ۴۹۹.

[۵]  عقائد بعضی از دانشمندان جهان درباره دیانت بهائی، دکتر علی محمد افروخته.

 [۶] آنچه که بیش از هر چیز فریسیان را رنجه می ساخت همانا کمال آزادی عیسی در تفسیر شریعت موسی و صحف انبیاء بود که بدون اعتنا به سنن و احادیث یهود آنها را تأویل و تفسیر می نمود. عبارتی که متی در انجیل خود در آنجا که " وعظ جبل" عیسی را ثبت کرده است بکار می برد این است: " شنیده اید که به پیشینیان گفته اند لیکن من به شما میگویم …"، این بود روش عیسی در تفسیر شریعت ماضی که به کمال قدرت و از روی اطمینان خاطر بیان میفرموده است. (تاریخ جامع ادیان از آغاز تا امروز، تألیف جان ناس، ترجمه علی اصغر حکمت، ص ۴۰۲)، جماعت قانویان و غیرتمندان " Zealots" در جلیل نیز از او روی برگردانیدند زیرا وی میگفت: هر کس شمشیر بر دارد با شمشیر هلاک خواهد شد و آنها با این افکار صلح جویانه، با وجود آنهمه کارها که میکرد و با انهمه توجه خلائق به او و تعالیم مذهبی و اخلاقی عالی باز او را مسیحای موعود نمی دانستند (تاریخ جامع ادیان از آغاز تا امروز، تألیف جان ناس، ترجمه علی اصغر حکمت، ص ۴۰۳). همچنین، از دیگر تهمتهایی که به حضرت عیسی روا میداشتند اینکه فریسیان فریاد بر می آوردند عیسی با باج گیران و بی دینان نشست و برخاست میکند (تاریخ جامع ادیان از آغاز تا امروز، تألیف جان ناس، ترجمه علی اصغر حکمت، ص ۳۹۱).

[۷]  حضرت روح عیسی بن مریم، دکتر ریاض قدیمی

در حکایت شهادت آن مظلوم ملکوتی در باب بیست و هفتم انجیل متی آمده است: " … استهزاء کنان او را می گفتند سلام ای پادشاه یهود و آب دهان بر وی افکنده …". حضرت مسیح در جوابی به پیلاطس میفرمایند: " پادشاهی من از این جهان نیست. اگر پادشاهی من از این جهان می بود خدّام من جنگ میکردند تا به یهود تسلیم نشوم لیکن پادشاهی من از این جهان نیست" (آیه ۳۶ باب هجدهم انجیل یوحنا).

[۸]  بهاءالله و عصر جدید، دکتر اسلمنت، ص ۱۴.

[۹]  تاریخ جامع ادیان از آغاز تا امروز، تألیف جان ناس، ص ۳۶۴ – ۳۶۵.

[۱۰]  از سوی دیگر، در تاریخ ادیان آسمانی، همواره، افراد شیفته ای بوده اند که از علوم اکتسابی بی بهره بوده، لیکن تا چشمشان به جمال دوست افتاد، آتش عشق، شمع وجودشان را نورانی کرد و قلبشان پذیرای عشق الهی گردید. پترس، از اعظم حواریون حضرت مسیح، که ماهیگیرساده ای بیش نبود از اول مومنین به آنحضرت در آمد. بلال حبشی که کلمه ای از علم نخوانده بود دعوت حضرت رسول اکرم (ص) را لبیک گفت و به شرف ایمان فائز شد، بفرموده حضرت بهاءالله " راعی غنم بنفحات آیات بمقر دوست پی برد و بمالک امم پیوست و صاحبان علوم و حکم ممنوع و محروم".

[۱۱]  به مصداق آیه مبارکه ۸۱ سوره مومنون: بَلْ قَالُوا مِثْلَ مَا قَالَ الْأَوَّلُونَ ( بلکه گفتند مانند آنچه پیشینیان گفتند) عینا این افتراها و تهمتها به پیروان دیانت بهائی نیز زده شده است.

[۱۲]  حضرت روح عیسی بن مریم، دکتر ریاض قدیمی، ص ۱۳۲.

در کتاب خاطرات حاج سیاح آمده است: " ناصرالدین شاه که از هر بهانه برای چاپیدن مردم استفاده میکرد، از ظهور سید علی محمد معروف به باب نیز حداکثر استفاده را معمول داشت. به ملاها دستور داد که مردم را تحریک نمایند و تعزیه خوانی و دسته و تعصب بیمورد را در بین ایرانیان رواج دهند. شاه هر وقت میخواست یکی از بزرگان یا درباریها را نابود کند اسم بابی بسرش میگذاشت. صدر اعظم و دربان نیز به مضمون " الناس علی دین ملوکهم" از کسانی که توقعاتی داشتند و بر نمی آمد به بابی بودن متهم مینمودند. خلاصه هر کس میخواست کسی را بچاپد میگفت یا این قدر پول بده یا میگویم تو بابی هستی …".

[۱۳]  آیه ۳۲ سوره توبه: یُرِیدُونَ أَن یُطْفِؤُواْ نُورَ اللّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَیَأْبَى اللّهُ إِلاَّ أَن یُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ، یعنی کافران میخواهند که نور خدا را با دهانشان خاموش کنند و خدا نگذارد، تا آنکه نور خود را در منتهای ظهور و حد اعلای کمال برساند هر چند کافران ناراضی و مخالف باشند.