«اقترانات: بررسی برخی مطالب به ظهور قائم در اخبار شیعه»
پیشگفتار:
وجود بشارات در مورد مظاهر مقدسه که در تمامی کتب آسمانی به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بیان شده در برخی نفوس به شناختن مظهر ظهور کمک کرده ولی در برخی افراد ، همان جملات و مطالب ظاهری که به صورت رمز بیان شده ، خود حجابی برای گمراهان شده است که در گمراهی خویش بمانند. تأویلات و تفسیرات علمای هر عصر نیز بر این گمراهی دامن زده و دیدن نور حقیقت را بیش از پیش سخت کرده است. چنانچه حضرت عبدالبها درخصوص بشاراتی که در انجیل وجود دارد، فرموده اند :" …و این عادت کل امم است که از معانی محکمه ی آیات الهیه چشم میپوشند و به تأویلات وهمیه ی متشابهه متشبث میشوند . " بنابر این این بشارات موجود در کتب الهیه نمیتوانند دلیل بر حقانیت مظاهر ظهور باشد.این مهم در مورد حقانیت حضرت اعلی و حضرت بهاءالله نیز صادق است و نباید این بشارات را به جای آیات الهیه ، از دلایل اساسیه ی اثبات حقانیت دو ظهور حضرت بهاالله و حضرت باب دانست . حضرت باب این دلایل را از جمله در کتاب "دلائل سبعه " ، از اقترانات ( قرائن ) ظهور خویش دانسته اند .
در قرآن کریم در سوره ی انفال ،آیه ی ۷ میفرمایند : "وَیُرِیدُ اللّهُ أَن یُحِقَّ الحَقَّ بِکَلِمَاتِهِ وَیَقْطَعَ دَابِرَ الْکَافِرِینَ " ( خداوند حقانیت مظهر حق را با کلماتش اثبات میکند . ) پس دلیل حقانیت تمامی مظاهر ظهور از جمله این دو ظهور حضرت بهاالله و حضرت باب ، آثار مبارکه ی آن دو بزرگوار است که دارای دخائر عظیمه برای عالم بشریت است . این آثار درمان درد و هدایتگر بشریت است . همین هدایتگری کتب مقدسه است که اعجاز به شمار میاید و معجزه ی اصلی پیامبران نیز ، هدایتگر بودن آنهاست .
بنابر این در کنار آیات الهی که دلیل اصلی بر حقانیت ظهور حضرت باب است ، دانستن بشارات کتب آسمانی قبل و احادیث با عنوان " اقترانات " کمک به درک حقانیت آن حضرت میکند . در این مقاله سعی کرده ام که به صورت کلیشه ای ، بشارات موجود را درباره ی نام و نشان قائم، سال ظهور قائم ، محل ظهور قائم ، پیروان ایشان و آزار و اذیت و شهادت وتجدید احکام ایشان و … جمع بندی کرده و به شما عزیزان ارائه دهم. البته این مقاله نهر کوچکی از دریای وسیع اقترانات موجود است که ان شائ الله پیوسته تکمیل میگردد .
عرفان وفایی
فروردین ۸۸
آیاتی از قرآن در مورد تداوم ارسال پیامبران :
"سُنَّهَ مَن قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَکَ مِن رُّسُلِنَا وَلاَ تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِیلًا " (سنتى که همواره در میان [امتهاى] فرستادگانى که پیش از تو گسیل داشتهایم [جارى] بوده است و براى سنت [و قانون] ما تغییرى نخواهى یافت )
" أَقِمِ الصَّلاَهَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّیْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کَانَ مَشْهُودًا " ( نماز را از زوال آفتاب تا نهایت تاریکى شب برپادار و [نیز] نماز صبح را زیرا نماز صبح همواره [مقرون با] حضور [فرشتگان] است )
هیچ ترجمه ای برای آیه ی ۷۷ ، زیبا تر و گویا تر از ترجمی ی مولانا – بزرگترین اسلام شناس و قرآن شناس – نیست :
گفت در قرآن خدا با عقل کل سنت ما بود ارسال رسل
سنت الله را زپی تحویل نیست زان در ارسال رسل تعطیل نیست
نام و نشان قائم :
پیامبر اکرم،صلىالله علیهوآله، درباره سیرت و روش کلى او فرمودند:
" القائم من ولدى اسمه اسمى و کنیه کنیتى و شمائله شمائلى و سنه سنتى یقیمالناس على ملتى و شریعتى و یدعوهم الى کتابالله عزوجل"
قائم از فرزندان من، همنام و هم کنیه من است، خوى او خوى من سیرت او سیرت من مىباشد. مردم را بر ملت و دین من وادار مىنماید و آنان را به سوى کتاب خدا (قرآن) فرا مىخواند. (۱)
سال ظهورقائم :
در آیه ی ۷۸ لغت " غسق " به حروف ابجد ، عدد ۱۲۶۰ ( سال ظهور حضرت باب ) میشود . برخی این آیه را به معنی ظاهری برپاداشتن نماز و زمان آن در نظر گرفته اند. در صورتی که با توجه به محتوای سوره، متوجه میشویم که این سوره راجع به طرح احکام نیست . پس معنی ظاهری با خود آیه که درست پس از آیه ی "سُنَّهَ مَن قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَکَ مِن رُّسُلِنَا وَلاَ تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِیلًا " آمده است ، در تناقض است . پس به برهان ثابت شد که مفهوم اصلی این آیه ، عمر اسلام است . یعنی طلوع فجر اسلام تا غروب آن و اینکه قرآن جدید در ۱۲۶۰ میاید .
این آیه ها توضیحی راجع به روز قیامت و خصوصیات آن است و ابدا به معنی اتفاق های ظاهری در روز قیامت نیست بلکه با توجه به این آیات ، در آن روز "گروهى را هدایت نموده و گروهى گمراهى بر آنان ثابتشده است " .
امام صادق نیز فرمودند :" اذا قام قائمه ، قامه القیامه "
" وَلِکُلِّ أُمَّهٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاء أَجَلُهُمْ لاَ یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَهً وَلاَ یَسْتَقْدِمُونَ " (براى هر امتى اجلى است پس چون اجلشان فرا رسد نه [مىتوانند] ساعتى آن را پس اندازند و نه پیش )
در مورد این آیه لازم به توضیح است که مدعیان خاتمیت پیامبر ، این آیه را خطاب به قوم های بنی اسراییل که قبل از حضرت محمد بوده اند ، میدانند. اما با نگاهی دوباره به موضوع این سوره ، متوجه خواهیم شد که این آیه مربوط به احکام مسلمین است نه هیچ قوم دیگری ( از جمله معرفی مسجد .) بنابراین این آیه از سوره نیز ، خطاب به مسلمین است.
" یُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ یَعْرُجُ إِلَیْهِ فِی یَوْمٍ کَانَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَهٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ " (کار [جهان] را از آسمان تا زمین اداره مىکند آنگاه در روزى که مقدارش آن چنان که شما برمىشمارید هزار سال است به سوى او بالا مىرود .)
این آیه اشاره به هزار ساله بودن دوره ی پیامبر است ؛ که با احتساب ۲۶۰ سال دوره ی امامت ، کل دوره ی اسلام ۱۲۶۰ سال میشود . (همان سال ظهور حضرت باب )
محل ظهور قائم :
شهادت قائم :
" در زورا هشتاد هزار نفر در نزدیکی صبح مانند قربانی کردن شتران سرهایشان بریده خواهد شد.سپس فرمودند : زورا را میشناسی ؟ گفتم فدایت شوم میگویند بغداد است . فرمود نه به ری رفته ای ؟ عرض کردم بلی . فرمود بازار حیوان فروشان رفته ای . عرض کردم بله. فرمود کوه سیاهی در دست راست جاده دیده ای ؟ عرض کردم بله. فرمود زورا آنجاست و در آنجا است که کشته میشوند هشتاد هزار نفر که هشتاد نفر ایشان از اولاد فلان هستند که همه ایشان صلاحیت خلافت دارند.گفتم جانم فدایت چه کسی ایشان را میکشد.؟ فرمود ایشان را اولاد عجم میکشد. "
دشمنان قائم :
جدید بودن احکام و سنت قائم :
اذا خرجالقائم یقوم بامر جدید و کتاب جدید و سنه جدیده و قضاء جدید "…"
هنگامى که قائم خروج کند امر تازه و کتاب تازه، روش تازه و داورى تازهاى با خود مىآورد. (۲)
"جاء بامر جدید کما دعا رسولالله،صلىالله علیهوآله، فى بدوالاسلام" به امر جدید خواهد آمد چنانکه پیامبر اکرم در ابتداى امر به امر جدید دعوت کرد . (۳) "
به خدا قسم گویا مىبینم او را که در بین رکن و مقام از مردم بیعت مىگیرد به امر تازه و کتاب تازه که بر عرب سخت است و سلطنتى تازه از آسمان.
هنگامى که قائم ظهور مىکند آئین جدیدى با خود مىآورد، همچنانکه رسول خدا در آغاز اسلام، مردم را به آیین جدید دعوت مىکرد. (۴)
" یصنع ما صنع رسولالله صلىالله و علیه و آله، یهدم ما کان قبله کماهدم رسولالله، امرالجاهلیه و یستانف الاسلام جدیدا "
"همان کارى را که رسول خدا انجام داده انجام مىدهد، بدعتهاى موجود را ویران مىکند همچنانکه رسول خدا اساس جاهلیت را ویران ساخت و اسلام را نوسازى مىنماید . (۵)
" اذا قامالقائم دعاالناس الىالاسلام جدیدا و هداهم الى امر قدثر و ضل عنهالجمهور و انما سمىالقائم مهدیا لانه یهدى الى امر مضلول عنه و سمىالقائم لقیامه بالحق"
وقتى قائم قیام کند مردم را به اسلام جدیدی فراخواند و آنان را به امرى که پوشیده شده، رهنمون شود و عامه مردم از او به گمراهى افتادهاند و از آن جهت قائم مهدى نامیده شده که راهنمایى مىکند به امرى که از مردم گمشده است و بدین جهت قائم نامیده شده است که قیام و به حق است. (۶)
وقتى قائم ما قیام مىکند مردم را به امر تازهاى دعوت مىنماید چنانکه پیغمبر ،صلىاللهوعلیهوآله، مردم را بدینگونه دعوت نمود، اسلام در حال غربت ظاهر شد و به زودى مانند روز اول غریب مىشود، پس خوش به حال غربا. (۷)
" اذا قامالقائم سار بسیره رسولالله الاانه یبینآثار محمدصلىالله و علیهوآله"
وقتى قائم قیام کرد به سیرت رسول خدا رفتار مىکند ولیکن آثار محمد ، صلىالله و علیه و آله، را تفسیر و بیان مىنماید. (۸)
"اذا قامالقائم سارالىالکوفه فهدم بااربعه مساجد ولم یبق مسجد على وجهالارض له شرف الا هدمها وجعلهاجماءوسعالطریقالاعظم"
هنگامى که امام قائم قیام کند به کوفه رود و در آنجا چهار مسجد را ویران کند و مسجد کنگرهدارى در روى زمین نباشد جز این که حضرت آن را خراب و هموار سازد و راههاى بزرگ (شاهراهها) را وسیع گرداند و هر بالکنى که از خانهها به کوچه آمده باشد، خراب کند و سر در خانهها و ناودانهایى که در کوچههاست از میان بردارد و هیچ بدعتى به جاى نگذارد جز این که از میان ببرد و سنتى به جاى ننهد جز اینکه آن را بپا دارد… (۹)
"اذاقامالقائمامربهدمالمنار والمقاصیرالتى فىالمساجد"
هنگامى که قائم قیام کند دستور مىدهد منارهها و اتاقهایى را که در مساجد مىسازند، خراب نماید.
راوى مىگوید، با خود گفتم: چرا قائم چنین کارى مىکند؟ ناگاه امام حسن عسکرى ،علیهالسلام، روکرد به جانب من و فرمود:
"معنى هذا انها متحدثه مبتدعه لمیبنها نبى و لاحجه"
معنى این کار این است که اینها چیز تازه و بدعتى است که پیغمبر و امام آن را نساخته است.
حضرت بهاءالله در خصوص این حدیث می فرمایند: " خوب وصیت ائمه دین و سرج یقین را عمل نمودند. با اینکه می فرماید: اگر شنیدید که جوانی از بنی هاشم ظاهر شد و می خواند مردم را به کتاب جدید الهی و احکام بدیع ربانی بشتابید بسوی او، مع ذلک جمیع حکم کفر و خروج از ایمان به آن سیّد امکان دادند و نرفتند بسوی آن نور هاشمی و ظهور سبحانی مگر با شمشیرهای کشیده و قلب های پر کینه" .
بلایای وارد بر قائم و پیروان ایشان :
در باره اصحاب حضرت قائم نیز در احادیث و اخبار چنین آمده است که آنان به خاطر ایمان ، به بلایا و مصائب گرفتار خواهند شد . اصحاب قائم کشته خواهند شد سوخته خواهند شد و زمین از خون آنان رنگین خواهد گشت این مطلب بطور وضوح در صحیفه فاطمیه که در اکثر کتب اهل تشیع مندرج میباشد مذکور است .
شیخ کلینی در اصول کافی و کتاب وافی و مجلسی در بحار الانوار و شیخ صدوق در اکمال الدین و اتمام النعمه و شیخ رجب برسی در مشارق انوار الیقین صفحه ۱۲۶ و شیخ طوسی در کتاب الغیبه و شیخ احمد احسایی در شرح الزیاره و سید هاشم بحرانی در غایت المرام این صحیفه را نقل می نماید و قسمتی از آن که در باره اصحاب قائم ذکر شده است چنین است :
" و علیه موسی و بهاء عیسی و صبر ایوب فیذل اولیائه فی زمانه تتهادی رئوسهم کما تتهادی رئوس الترک و الدیلم فیقتلون و یحرقون و یکونون خائفین مرعوبین یصبغ الارض من دمائهم و یفنواالویل و رنه فی نسائهم اولئک اولیائی حقا. "
یعنی با قائم است کمال موسی و روشنی عیسی و صبر ایوب پس ذلیل خواهند شد دوستان او در زمان او به هدیه فرستاده خواهد شد سرهای آنها همانطوریکه سرهای ترک و دیلم به هدیه فرستاده شد پس آنها کشته خواهند شد و سوخته خواهند شد و خائف و مرعوب خواهند گشت زمین رنگین خواهد شد از خون آنان و بلند خواهد شد ناله و گریه از زنهای آنان و آنان اولیای برحق ما خواهند بود.