حقوق شهروندی و حقوق اقلیت های مذهبی

گزارش نقض حقوق بشر در هفته ای که گذشت

۳ تیر ماه تا ۱۰ تیر ماه ۱۳۹۰

نگارش: فرزان فرامرزی

هفته ی گذشته در حالی آغاز شد که شاهد اجرای حکم شلاق چهارده تن از دراویش نعمت اللهی گنابادی بودیم. روز شنبه چهارم تیرماه۹۰، حکم شلاق ۱۴ تن از دراویش سلسله نعمت اللهی گنابادی ساکن بیدخت که تیر ماه سال گذشته در جریان اعتراض به روش غیر قانونی دادستان گناباد با پیروان این طریقت عرفانی بازداشت شده بودند، به اجرا در آمد.^۱

سعید کاشانی ، امیر روشن مجاور صوفی ، علی محمد امانیان ، روح الله صفری ، علی عباسی بیدختی ، ابراهیم عباس زاده ، محمد علی جعفری ، حسین مهدوی ، حسین عباس زاده بیدختی ، رحمت حسینی ، رضا کاخکی ، بهروز مجاور صوفی ،علی میر، حسن بلوچی بیدختی ،۱۴ درویشی هستند که به اتهام برهم زدن امنیت عمومی به تحمل ۲۵ ضربه شلاق محکوم شدند.

در همین روز چهار تن از دراویش گنابادی روستای دشتی از توابع شهرستان اصفهان، به اداره اماکن نیروی انتظامی احظار شده و مورد بازجویی قرار گرفته اند.^۲ مرتضی رحیمی،علی وکیلی،رسول رحیمی،مصطفی رحیمی فرزند عزیزالله با برگ احضاریه نیروی انتظامی، ابتدا به اداره اماکن نیروی انتظامی واقع در خیابان رودکی اصفهان مراجعه و در معیت سرهنگ سجادی و سروان عباسی و شخص دیگری با لباس شخصی به مکانی جنب زندان دستگردی اصفهان هدایت شده و در آنجا توسط سروان عباسی مورد بازجوئی قرار گرفتند.

در این بازجویی سوالاتی از این قبیل مطرح شده است: «چند سال است در این روستا مجلس درویشی برگزار میشود؟ و چه تعداد درویش در این روستا هستند؟ و اسامی آنها؟ و اینکه بودجه مجالس از کجا تأمین می شود؟، چگونه از اخبار دراویش مطلع می شوید؟ و عکسهای بزرگانتان را از کجا تهیه می کنید؟ و چند سال درویش هستید؟» لازم بذکر است که کارت ملی مرتضی رحیمی از وی اخذ گردید و به وی عودت داه نشد و اعلام کردند پس از معرفی و حضور مصطفی رحیمی فرزند رضا و دیگر دراویش کارت ملی وی تحویل خواهد شد.

ظاهرا روز شنبه، روز پرکاری برای ماموران اطلاعات ایران بوده است! زیرا که در این روز مونا رضایی شهروند بهائی ساکن مشهد نیز بازداشت شد.^۳ ماموران امنیتی پس از ورود به منزل این دانشجوی محروم از تحصیل، اقدام به بازداشت ایشان کردند. این در حالی است خانم رضایی در سفر بوده اند و به محض ورود به منزل بازداشت می شوند. لازم به توضیح است که خانم رضایی دانشجوی ورودی ۸۸ رشته برق دانشگاه سجاد مشهد بوده اند که چندی پیش به دلیل اعتقاد به دیانت بهائی اخراج شدند.

اما همه خبرهای روز شنبه، خبر بد نبود. در این روز افروز فرمانبرداری، نوید اسدی و فواد مقدم سه تن از بهائیان دستگیر شده در ارتباط با موسسه آنلاین بهائیان، پس از نزدیک به یکماه بی خبری با قرار وثیقه آزاد شدند.^۴ لازم به ذکر است که آقای اسدی و خانم فرمانبرداری بعد از دستگیری، به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده بودند.

در هفته ی گذشته سپهر عاطفی، فعال حقوق بشر و عضو کمیته گزارشگران حقوق بشر طی احضاریه‌ای کتبی به دادسرای اوین احضار شد.^۵ آقای عاطفی در حالی تهدید به “صدور حکم غیابی” و “ممنوع الخروجی” شده اند که اکنون بیش از یک سال است که ایشان از ایران خارج شده اند.

اما بنابراخباری که روز دوشنبه ششم تیرماه ۹۰ منتشر شد، تعداد زیادی از شهروندان بهایی ساکن شهر سنندج، از روز ۱۲ اردیبهشت ماه، طی تماس های تلفنی به اداره ی اطلاعات این شهر فراخوانده شده و مورد بازجویی قرار گرفته اند.^۶

سوالاتی که از بهائیان این شهر پرسیده شده، بیشتر به احوالات شخصی و کارهای فردی و روزانه و بعضا مذهبی این افراد مربوط می شود. در این سوالات بر روی کلمه “غیرقانونی“ بسیار تاکید شده است. سوالات بصورت کتبی و شفاهی از این افراد پرسیده شده است. در پایان از افراد خواسته شده که تعهد نامه ای مبنی بر این که: من تعهد می دهم در فعالیت های غیر قانونی بهائیت نظیر ضیافت،‌ عضویت در جلسات، و… شرکت نمی کنم. گفتنی است تمامی این سؤالات با بیان زشت و توهین آمیز همراه بودند.

این گونه احضار دسته جمعی و سوالات این چنینی از بهائیان تقریبا مشابه آن چیزی است که در مورد دراویش گنابادی روستای دشتی از توابع شهرستان اصفهان، انجام گرفته است. ظاهرا اطلاعات ایران، برنامه ای برای فشار مضاعف بر اقلیت های مذهبی و دگراندیشان دینی دارد و می خواهد با احضار ها و سوالات این چنینی، آنان را بیشتر تحت فشار قرار دهد.

اما در همین روز سه شهروند بهائی بازداشت شدند. در ادامه بازداشت شهروندان بهائی، روز دوشنبه ۶ تیرماه ۹۰، دو شهروند بهائی در اصفهان و یک شهروند دیگر در مشهد بازداشت شدند.^۷ آیه انوری و فرهود اشتیاق از شهروندان بهائی ساکن اصفهان و ساناز تفضلی (روحی) شهروند بهائی ساکن مشهد، سه شهروندی بودند که دوشنبه ششم تیرماه، بازداشت شدند.

لازم به ذکر است که منزل آیه انوری، شهروند بهائی ساکن اصفهان روز گذشته و درحالی که ایشان و همسرشان در منزل حضور نداشتند مورد تفتیش نیروهای اطلاعاتی قرار گرفت. مامورین با شکستن درب وارد شده و تمام اسناد و مدارک این خانواده، اعم از سند اتومبیل و منزل، شناسنامه ها و کتبی که مربوط به آثار دیانت بهائی بود را با خود برده، و احضاریه ای در منزل گذاشته و از آیه انوری خواستند که خود را در اسرع وقت به دادسرای اصفهان معرفی نماید.

پیش از این نیز در روز شنبه ۴ تیر ماه ماموران امنیتی یک شهروند بهایی دیگر ساکن مشهد به نام “مونا رضائی” را هم پس از تفتیش منزل و ضبط کامپیو‌تر و کتب و عکس‌های مذهبی بازداشت کرده و به نقطه نامعلومی انتقال داده‌ بودند.^۸

و باز هم داستان تکراری محرومیت و اخراج دانشجویان بهائی، اینبار در دانشگاه قشم. نورا سهرنگی و آوا توکلی از دانشجویان بهایی دانشگاه قشم، به علت اعتقاد به آیین بهایی، از دانشگاه اخراج شدند.^۹ نورا سهرنگی از شهروندان بهایی ساکن بندر عباس  و دانشجوی رشته حساب داری دانشگاه قشم به دلیل بهایی بودن از شرکت در آزمون پایان ترم محروم و اخراج شده است.

همچنین آوا توکلی  نیز از دیگر شهروندان بهایی ساکن بندر عباس  است که از استعداد درخشانی بر خوردار بوده و در رشته  دندانپزشکی پذیرفته شده بود ولی اجازه تحصیل در این رشته را به وی نداده بودند در عوض در حال تحصیل در کارشناسی بیهوشی دانشگاه قشم  بوده است. به تازگی مسئولین دانشگاه ، وی را مطلع کرده اند که از ترم آینده اخراج خواهد شد و نمی تواند تحصیلات خود را ادامه دهد. و این جا یک سوال بزرگ در ذهن هر انسان عاقلی نقش می بندند، آیا حق تحصیل از جمله حقوق شهروندی نیست؟ جوانان بهائی در حالی از حق تحصیلات عالیه محروم هستند که آقای لاریجانی مدعی است بهائیان در ایران از تمام حقوق شهروندی برخوردارند!

ماموران امنیتی اداره اطلاعات مشهد، روز اول تیرماه جاری، با مراجعه به شرکت کوریت در شهر مشهد، ضمن بازجویی از کارمندان این شرکت، پلمب دفتر و انبار این شرکت را پلمب کردند. این اقدام ماموران اداره اطلاعات منجر به بی‌کاری بیش از ۱۵ تن از کارمندان این شرکت شد. گفتنی است، شرکت کوریت در زمینه پرده هوا فعالیت داشت و هم اکنون کلیه کارمندان بهایی آن بی‌کار شده‌اند.^۱۰

دو تن از شهروندان بهائی به نام های امان الله مستقیم و شاهین نگاری که در یورش ۱ خرداد نیروهای امنیتی به منازل افراد مرتبط با دانشگاه آنلاین علمی آزاد بهائیان دستگیر شده بودند، روز هفتم تیرماه با تودیع وثیقه از زندان آزاد شدند.^۱۱

در پی بازجوییهای اداره اطلاعات از بهاییان شهر سنندج، مجددا در تاریخ ۲۹ خرداد بدیع الله نخعی و روح انگیز نخعی و در تاریخ ۶ تیر ماه تقی حائری، امین الله رئوفی و شهره رئوفی طی تماس تلفنی به اداره اطلاعات فرا خوانده شدند.^۱۲ از این شهروندان بهایی به صورت کتبی و شفاهی بازجویی به عمل آمد و پرسشنامه ای که در بازجویی از افراد سیاسی مورد استفاده قرار میگیرد، با خط زدن کلمه سیاسی و قید کردن کلمه بهایی در مقابل آن‌ها قرار گرفت و از آنها خواسته شد تا به سوالات آن جواب دهند. این در حالی است که با وجود ناتوانی تقی حائری به دلیل عمل جراحی که بر روی چشمان وی در چند روز قبل از بازجویی صورت گرفته بوده او را مجبور به خواندن بیش از ۴۰ سوال و نوشتن جوابهای مفصل برای آن کردند و در نهایت خواستار امضای تعهد نامه ای مبنی بر عدم تبلیغ و تشکیل ضیافت-جلسات بهائیان- شدند.

اما همانطور که در بالا اشاره کردیم، آقای لاریجانی اخیرا مدعی شده که بهائیان در ایران از تمام حقوق شهروندی برخوردارند. او گفت: “تا زمانی که بهائیان حقوق و قوانین را محترم می شمارند، کسی متعرض آنها نیست و بسیاری از بهائیان بر همین اساس دارای فعالیت های اجتماعی، علمی و اقتصادی هستند، اما اجازه فعالیت تبلیغی برای فرقه خود را ندارند“.^۱۳

ایشان اضافه کردند که: «حکومت ایران بهائیان را نه یک اقلیت دینی، بلکه یک “فرقه” می داند، اما برای آنها حقوق شهروندی قائل است.»

اما پدیده ثابتی، سخنگوی جامعه بهائیت در گفت و گو با بی بی سی فارسی در واکنش به سخنان آقای لاریجانی گفت: “اگر بهائیان از حق و حقوقی برخورداند، چرا قبرستان های آنان خراب می شود و اموالشان به غارت می رود. آقای لاریجانی باید به این سئوالات پاسخ دهند و باید مشخص شود چرا بهائیان مورد آزار و اذیت قرار می گیرند.”

به گزارش آژانس خبری مسیحیان ایران “محبت نیوز ” ، دادگاه دیوان عالی کشور روز سه شنبه ۷ تیر ماه ۱۳۹۰، با رد اعتراض “یوسف ندرخانی” بر حکم اعدامش ، آنرا تأیید نمود.^۱۴ “یوسف ندرخانی” متهم است که در سن ۱۹ سالگی از دین اسلام خارج شده و به مسیحیت روی آورده و به گفته مقامات قضایی جمهوری اسلامی در این سال‌ها برای  مسیحیت تبلیغ کرده است. بر همین اساس ایشان از سوی شعبه ۱۱ دادگستری استان گیلان به اتهام “ارتداد و تبلیغ مسیحیت” به مسلمانان به اعدام محکوم شده است. اگر چنانچه حکم اعدام وی اجرا گردد، اولین حکم رسمی اعدام به اتهام مسیحیت  در ۲۰ سال اخیر خواهد بود.

البته امیدواریم که این حکم و احکام مشابه هیچ وقت اجرا نگردید و آقای ندرخانی و دیگران بتوانند در ایران با آرامش و در صلح صفا زندگی کنند.

منابع

۱- http://www.rahana.org/archives/41907

۲- http://www.rahana.org/archives/41987

۳- http://edu-right.net/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87/971-mona_rezaei.html

۴- http://edu-right.net/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87/972-bihe_azadi.html

۵- http://chrr.biz/spip.php?article15077

۶- http://www.rahana.org/archives/42045

۷- http://www.rahana.org/archives/42100

۸- http://www.hra-na.info/1389-01-27-05-24-07/8696-1.html

۹- http://www.rahana.org/archives/42118

۱۰- http://chrr.biz/spip.php?article15126

۱۱-http://www.edu-right.net/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87/974-bihe-azadi.html

۱۲- http://www.rahana.org/archives/42139

۱۳- http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/06/110629_l21_bahaii_larijani.shtml

۱۴-http://mohabatnews.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2254:yousef-nadarkhani&catid=34:editor-picks&Itemid=283