تلخی محرومیت از تحصیل

گزارش نقض حقوق اقلیت های مذهبی در هفته ای که گذشت

۱ مهر ماه تا ۸ مهر ماه ۱۳۹۰

نگارش: فرزان فرامرزی

با گذشت تقریبا یک ماه از بازداشت حمیدرضا مرادی سروستانی، از دراویش گنابادی، وی در وضعیت نامعلومی به سر می‌برد. حمیدرضا مرادی سروستانی در تاریخ ۱۳ شهریورماه، توسط مامورین امنیتی بازداشت و به گزارش تارنمای «مجذوبان نور»، از آن زمان تحت شکنجه های جسمی و روانی قرار داده شده تا مجبور به قبول اتهامات واهی مانند عضویت در گروه های مخالف نظام، شود.[۱]

با شروع ماه مهر در هفته ی گذشته، سیل دانش آموزان و دانشجویان روانه مدارس و دانشگاهای ایران شد. صد البته، مانند سال های گذشته، همانطور که بسیاری موفق شدند وارد دانشگاه شوند، به بسیاری این اجازه داده نشد تا وارد دانشگاه شوند و به تحصیل علم و دانش بپردازند. یکی از بزرگ ترین و در این سی و یک ساله، دائمی ترین گروه، شهروندان بهائی هستند که با آغاز سال تحصیلی، اخبار ممنوعیت از تحصیل آنها در صدر اخبار حقوق بشری قرار می گیرد.

این هفته نیز مانند هفته های گذشته اخبار اخراج دانشجویان بهائی را در این گزارش خواهیم داشت. شنبه دوم مهرماه، منا مومنی دانشجوی ترم ۷ دانشگاه علوم پزشکی شیراز، به دلیل «اعتقاد به دیانت بهائی» از دانشگاه اخراج شد.[۲]

حجت الاسلام و المسلمین حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات، در حاشیه جلسه روز یکشنبه هیات دولت در پاسخ به سوالی، مبنی بر این‌که شنیده شده که بهایی‌ها با ایجاد کلینیک‌های روانشناسی به ترویج بهاییت می‌پردازند، گفت: بهاییت یک دانشگاه مجازی راه‌اندازی کرده بود و در قالب آن موسسه فعالیت می‌کردند که موسسه مذکور شناسایی شد و با توجه به فعالیت‌های در مورد ترویج و تبلیغ بهاییت، دستگیر شدند.[۳]

خب البته واضح است که اشاره وزیر اطلاعات، به موسسه آموزشی آنلاین بهائیان است که در ابتدای خرداد ماه سال جاری، مورد هجوم نیروهای اطلاعاتی و امنیتی قرار گرفت و بسیاری از شهروندان بهائی در رابطه با این موضوع بازداشت شدند، می باشد. دامنه ی این بازداشت ها تا چند ماه بعد نیز ادامه داشت و کماکان عده ای از شهروندان بازداشتی در زندان بسر می برند.

ملیکا وزیرزاده دیگر دانشجوی بهائی است که پس از قبولی در آزمون ۹۰ و پذیرش در دانشگاه قم، از ثبت نامش ممانعت به عمل آمد. اعتقادات دینی وی به عنوان علت این ممانعت ذکر گردیده است.[۴] ملیکا وزیرزاده، در کنکور سراسری ۹۰ در رشته زیست شناسی دانشگاه قم پذیرفته شده بود و ۳ مهرماه برای ثبت نام در دانشگاه مزبور مراجعه نموده که پس از صحبت با مسئول ثبت نام، مدیر واحد آموزشی و رئیس حراست و در نهایت با گرفتن استعلام، با این پاسخ مواجه شد که  «از ثبت نام شما در این دانشگاه به دلیل اعتقادات دینی معذوریم» و به این صورت از ثبت نام ایشان ممانعت به عمل آمده است.

شیدا موید دیگر شهروند بهائی بود که دقیقا با چنین مشکلی در دانشگاه شیراز روبرو شد. شیدا موید، شهروند بهایی ساکن تهران، پس از شرکت در آزمون سراسری دانشگاه و کسب رتبه لازم و علی رغم قبولی در دانشگاه شیراز به دلیل اعتقاد به آئین بهائی از ثبت نام و ادامه تحصیل باز ماند.[۵] مسئولین دانشگاه به وی اعلام داشتند که به دلیل مصوبه قانونی تنها شهروندان با ادیان رسمی اعلام شده حق تحصیل در دانشگاه‌های کشور را دارند.

این اخراج ها در حالی صورت می گیرد که امسال نیز بسیاری از جوانان بهائی که در کنکور دانشگاه شرکت کردند، با نقض پرونده مواجه و از حضور در دانشگاه محروم شدند. در مقابل، جمهوری اسلامی با اخراج تدریجی اندک دانشجوی بهائی باقی مانده، دسترسی جوانان بهائی را به آموزش عالی بطور کلی قطع کرده است. در هفته های گذشته نیز شاهد بودیم که حداقل چهار دانشجوی بهائی از دانشگاه های ایران اخراج شدند.

در هفته ی گذشته بشیر احسانی فعال حق تحصیل، فعال حقوق کودکان و از اعضای جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی، به ۵ سال حبس تعزیری محکوم گردید. اتهام بشیر احسانی «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرایم علیه امنیت کشور(۶۱۰)» بوده است.[۶]

اما فرهود اقدسی شهروند بهایی ساکن ارومیه به شش ماه زندان محکوم شده و از تاریخ ۱۷ مرداد ماه سال جاری برای اجرای حکم خود بازداشت و به زندان ارومیه منتقل شده است.[۷] اقدوسی به همراه چند تن دیگر از شهروندان بهایی به نام نوید مرغی، چنگیز درگاهی، مسرور فضلی، حمیرا پرویزی و شیوا کریمی در تاریخ ۲۴ فروردین ماه سال جاری محاکمه و در یک جلسۀ دادرسی عمومی برای شان حکم صادر شد. اتهامات مطرح شده برای وی عبارت بودند از: «اقدام علیه امنیت ملّی، تشکیل جلسات تبلیغ و شناسایی مسلمانان به منظور تبلیغ آنها، تشکیل جلسه با مبلغان بهائی حاضر و تشویش اذهان مسلمانان».

گزارش این هفته را با دو خبر آزادی به پایان می بریم. رها ثابت، شهروند بهائی ساکن شیراز، که به دلیل فعالیت های اجتماعی – آموزشی به چهار سال زندان محکوم شده بود، پس از گذراندن دوران محکومیت خود، آزاد شد.[۸] رها ثابت در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۵ بازداشت و مدتی را در بازداشت موقت گذارند. سپس بطور موقت با قرار وثیقه آزاد شد. وی به همراه دو شهروند بهائی دیگر به نام های ساسان تقوا و هاله روحی که آن ها نیز در پروژه ی آموزشی مشارکت داشتند، در آبان ماه ۸۶، برای پاره‌ای سوالات به دادگاه احضار و سپس دستگیر شدند.

وی به همراه ساسان تقوا و هاله روحی، بجرم انجام فعالیت های اجتماعی و آموزش حدود ۵۰ نفر از جوانان شیراز در حدود سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ در محله ی مهدی آباد شیراز (از محلات محروم شهر شیراز) دستگیر و زندانی شد. این افراد ضمن کمک به دروس مدرسه کودکان، به آموزش اصول اخلاقی، بهداشت و آموزش نقاشی، داستان‌گویی و موسیقی به کودکان کمک می‌کردند. این افراد اکثر دوران محکومیت خود را در سلول‌های انفرادی «بازداشتگاه پلاک ۱۰۰ شیراز» که یک بازداشتگاه موقت است سپری کرده‌اند.

در خبری دیگر، وجیه ناشری (میرزا گلپور)، شهروند بهائی ساکن ساری که در تاریخ ۲۹ مرداد ماه بازداشت شده بود، روز گذشته از زندان نشتارود تنکابن آزاد گردید.[۹] وی به مدت نه روز در انفرادی بازداشتگاه کچویی ساری محبوس بوده و پس از تحمل یک ماه حبس از زندان ساری به زندان نشتارود تنکابن منتقل شده بود. لازم به ذکر است که از جمله اتهامات ایشان نوشتن رنجنامه برای همسرشان است. همسر وی، وجیه الله میرزا گلپور، پیشتر در اردیبهشت ماه سال جاری دستگیر و به جهت تحقیر در سطح شهر گردانده شده بود.