گزارش هفتگی نقض حقوق اقلیت های مذهبی در ایران

نگارش: فرزان فرامرزی

در چند هفته ی اخیر شاهد نزول چشمگیر اخبار مربوط به اقلیت های مذهبی بوده ایم که البته همانطور که هفته ی گذشته نیز توضیح داده شد، حال و هوای انتخابات و اخبار مربوط به کاندیداها، یکی از دلایل اصلی در این زمینه است. البته کم شدن اخبار همیشه به معنای کم شدن فشار نیست، اما می تواند بعنوان یکی از شاخص ها را نظر گرفته شود.

در این هفته دراویش گنابادی با سه خبر در صدر اخبار قرار دارند. طی هفته های گذشته پنج درویش گنابادی در شهرستان کوار در استان فارس بازداشت شده اند. این چهار درویش، محمدعلی دهقان، محسن اسماعیلی، محمد علی صادقی و سید ابراهیم بهرامی، که طی هفته های گذشته بازداشت شده بودند، تحت شدیدترین تدابیر امنیتی به دادگستری کوار منتقل شدند.

این عده که در منازل و محل کار خود بازداشت شده بودند، در زندان شماره ۲ شیراز (زندان نظام) نگهداری می‌شوند. لازم به ذکر است که جلسه‌ی دادگاه این عده بدون اجازه حضور وکلای مدافع آنان و به ریاست قاضی کشکولی برگزار شد. اتهامات این افراد محاربه و حمل سلاح غیرمجاز می باشد[۱].

محاکمه افراد بدون حضور وکیل مدافع امری است خلاف قوانین بین الملل و حتی قوانین جمهوری اسلامی. عدم استفاده از وکیل مدافع به کرات در مورد دادگاهایی که برای اقلیت های مذهبی و دگراندیشان برگزار شده، مشاهده شده است. برای مثال کیوان رحیمیان از اساتید دانشگاه انلاین بهائیان، در تاریخ ۲۲ خردادماه ۹۱ و بدون حضور وکیل مدافع در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه محاکمه و در آن دادگاه به ۵ سال حبس تعزیری و پرداخت جریمه نقدی به مبلغ ۹۷ میلیون ریال محکوم شد.

داشتن وکیل مدافع به صراحت در قانون اساسی جمهوری اسلامی تاکید شده است. در اصل ۳۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چنین آمده است: در همه دادگاه‌ها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند، باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم شود. همچنین ماده واحده قانون انتخاب وکیل توسط اصحاب دعوا که در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۶۹ از تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام گذشته است، می‌گوید: اصحاب دعوا حق انتخاب وکیل را دارند و تمامی دادگاه‌هایی که به موجب قانون تـشـکیل می‌شوند، مکلف به پذیرش وکیل هستند.

روز ۲۶ اردیبهشت ماه نیز ماموران امنیتی و لباس شخصی به منزل یکی دیگر از دراویش گنابادی ساکن روستای قصیرا کوار یورش بورده و قصد بازداشت بهیار رجبی را داشته اند که بعلت عدم حضور نام برده موفق به این کار نشده اند. این درویش گنابادی مسئولیت برگزاری مجالس دراویش را در روستای قصیرا به عهده دارد. ماموران پس از اینکه موفق به بازداشت این درویش گنابادی نشدند، ماشین وی را توقیف کردند. لازم به ذکر است که اقدامات مامورین امنیتی بدون ارائه‌ی هیچگونه حکم قضایی بوده است[۲].

بیست و دوم اردیبهشت ماه، دادگستری شهرستان کوار محاکمه ی ۲۲ درویش گنابادی و رسیدگی به یرونده ی آنان را آغاز کرد. این دادگاه به ریاست قاضی کشکولی برگزار شد که در این جلسه اتهامات محاربه و حمل سلاح غیرمجاز این دراویش مورد بررسی قرار گرفت.[۳]

جلسه‌ی رسیدگی به اتهامات دراویش گنابادی با حضور وکلای مدافع این افراد، دکتر هرسینی و نظری برگزار گردید و ایشان در مقابل اتهامات وارد شده به دراویش گنابادی، از موکلان خود دفاع کردند. پیش از این نیز یک جلسه به این اتهامات در دادگاه انقلاب شیراز رسیدگی شده بود که به دستور قاضی آن دادگاه پرونده به دادگستری کوار منتقل شد.

خبر آخر، خبر آزادی یک پدر و دختر زندانی از زندان سمنان است. گودرز بیدقی و روفیا بیدقی، شهروندان بهائی ساکن سمنان، هر کدام پس از اتمام محکومیت یک سال حبس تعزیری از زندان سمنان آزاد شدند. گودرز بیدقی در ۲۴ اردیبهشت ماه از زندان سمنان آزاد گردید و روفیا بیدقی چند روز قبل از تاریخ مذکور آزاد شد. قابل ذکر است گودرز بیدقی محکوم به یک سال حبس تعزیری و دو سال تبعید خارج از سمنان می باشد که بزودی برای گذراندن دوره تبعید از سمنان خارج خواهد شد[۴].