گزارش نقض حقوق اقلیت های مذهبی در ایران

فرزان فرامرزی

چند ماه پیش و در آستانه ی اولین سفر حسن روحانی در قالب رئیس جمهور ایران به آمریکا، برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و با آزاد شدن تعدادی از زندانیان سیاسی که از جمله سرشناس ترین آنها وکیل زندانی، نسرین ستوده بود، بارقه ی امید در دل بسیاری روشن شد که شاید وعده های رئیس جمهور منتخب، در آستانه ی اجرا می باشد.

اما دیری نگذشت که این بارقه ی امید با روشن شدن ماشین اعدام، خاموش شد. این اعدام ها از آن جهت اهمیت بیشتری پیدا می کند که دو گروه مذهبی و قومیتی خاص را نشانه گرفته است: کردها و بلوچ ها که اکثرا سنی مذهب هم هستند.

اهل سنت اگرچه مسلمان هستند و در یک کشور اسلامی باید از تمامی حق و حقوق یک مسلمان برخوردار باشند، همواره مورد ظلم و تبعیض مقامات جمهوری اسلامی واقع شده اند و در واقع دارای حق و حقوق برابر با یک شیعه نمی باشند. مورد دیگر در این مورد زندانیان اهل سنت و بدرفتاری مسئولین زندان ها با آنان است. برای مثال در دو هفته ی گذشته “فواد رضازاده زندانی عقیدتی اهل سنت روز پنج‌شنبه ۱۱ مهر ماه از سالن ۱۰ بند ۴ زندان رجایی شهر کرج به مکان نامعلومی منتقل شد[۱].“

دیگر زندانی اهل سنت که سرنوشتی مشابه فواد رضازاده دارد، مسلم مریوانی است. “مسلم مریوانی زندانی عقیدتی اهل سنت، دیگر زندانی است که از زندان رجایی شهر کرج به اداره اطلاعات کرمانشاه منتقل شده و از وضعیت وی هیچ اطلاعی در دست نیست.” فشار بر اهل سنت همین جا ختم نمی شود.

“شوان شریفی اهل شهرستان پاوه از توابع کرمانشاه که حلقه‌های دروس دینی را رهبری و درس هایی همچون تفسیر قرآن، ریاض الصالحین، فتح القریب و… را تدریس می‌کرد، در تاریخ چهارم دی ماه ۱۳۹۰ توسط وزارت اطلاعات بازداشت و نهایتا به بند عمومی زندان مرکزی سنندج منتقل شد. وی در تمام این مدت حتی یک بار هم به دادگاه احضار نشده و تا کنون بصورت بلاتکلیف در زندان نگهداری شده است[۲].”

از سوی دیگر “هفت زندانی عقیدتی- سیاسی اهل سنت بنام های، ماموستا فرهاد سلیمی، داود عبداللهی، انورخضری، قاسم آبسته، خسرو بشارت، کامران شیخه و ایوب کریمی، پس از چهار سال بلاتکلیفی در زندان به شعبه ششم دادسرای مقدس احضار و به ایشان اطلاع داده شد پرونده‌هایشان بایگانی شده است[۳].”

این اعدام ها و فشار بر کردها، اعتراض مردم و گروه های کرد داخلی و خارجی را در پی داشت. در اعتراض به این اقدام جمهوری اسلامی “کردهای عراق و ترکیه علیه اعدام دو فعال کرد و ایران اعتراض کردند[۴].” در استان های کرد نشین ایران مانند شهر های استان کردستان و شهرهای کردنشین آذربایجان غربی در اعتراض به اعدام های اخیر در مردم دست به اعتصاب عمومی زده اند[۵].

به گفته عفو بین‌الملل ایران بعد از چین بیشترین آمار اعدام در جهان را دارد. این روند اگرچه مربوط به رئیس جمهور کنونی نمی شود، اما فعالین حقوق بشر انتظار داشتند با روی کار آمدن حسن روحانی، و بنابر وعده هایی که ایشان داده بودند، حداقل از سرعت ماشین اعدام کاسته شود، که متاسفانه این طور نشده است.

سه زندانی اهل حق زندان ارومیه به زندان یزد تبعید شدند. “بخشعلی محمدی، سهندعلی محمدی و عبادالله قاسم‌زاده از زندانیان اهل حق زندان مرکزی ارومیه به زندان‌های یزد تبعید شدند[۶].” لازم به ذکر است که “یکی از این دو زندانی اهل حق به نام سهندعلی محمدی به زندان اردکان یزد تبعید شده و دو تن دیگر به‌نامه‌های بخشعلی محمدی و عبادالله قاسم‌زاده به زندان مرکزی یزد تبعید شده‌اند.”

اما در دو هفته ای که گذشت دو شهروند مسیحی به بند ۳۵۰ زندان اوین منتقل شدند ویک شهروند مسیحی هم از زندان آزاد شد. ظهر روز یکشنبه ۱۲ آبان ماه، “ابراهیم فیروزی و سوادا آغاسر از اقلییت‌های ارمنی تبار که در بند ۲۰۹ زندان اوین در بازداشت وزارت اطلاعات بسر می‌بردند، پس از اتمام بازجویی‌ها به بند ۳۵۰ زندان اوین منتقل شدند[۷].” همچنین “مصطفی (محمدهادی) بردبار، شهروند نو کیش مسیحی پس از تبرئه از سوی دادگاه انقلاب از زندان اوین آزاد شد[۸].“

دو شهروند بهائی نیز به زندان عادل آباد شیراز منتقل شدند. “حسن بذرافکن و وحید تقواجو دو شهروند بهائی مرودشتی که در تاریخ ۲۰ شهریور ماه سال جاری به همراه ۵ شهروند بهائی دیگر توسط ماموران وزارت اطلاعات بازداشت شدند پس از ۴۸ روز بازداشت در اداره اطلاعات شیراز (پلاک ۱۰۰) به زندان عادل آباد شیراز منتقل شدند[۹].“

“انیسا دهقانی، شهروند بهائی ساکن اصفهان صبح روزشنبه ۱۱ آبان ماه ۱۳۹۲ خود را جهت اجرای حکم به زندان وکیل آباد مشهد معرفی کرد. نامبرده طبق رای دادگاه تجدید نظر استان خراسان به شش ماه حبس تعزیری محکوم شده است[۱۰].”

ظاهرا “نرمش قهرمانانه ای” که رهبر ایران از آن سخن گفته بود تنها در سیاست خارجی ایران قابل اجراست و در داخل کماکان اقلیت های قومی و مذهبی، از نبود مساوات و برابری در دستگاه قضایی و رویه های ناسالم در رنج هستند.