فریبا داودی مهاجر
مدرسه طبرسی در منطقه ۷ تهران دچار آتش سوزی شد درحالیکه چند روز قبل از این حادثه معاون عمرانی وزارت آموزش و پرورش گفته بود یک سوم مدارس کشور ایمن نیستند.
امسال ۱۳ میلیون دانش آموز امسال راهی مدارس شدند؛ راهی مدارسی که با استانداردهای جهانی فاصله بسیار دارد مثل همین مدرسه طبرسی که ۶۰ سال پیش تاسیس شده و امروز به درد انباری هم نمی خورد چه رسد مدرسه که خانه دوم عزیزان ماست.
همزمان با اعلام این خبر، مدیر کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس تهران گفت توسعه و تجهیز مدارس نیازمند تدابیر اساسی است و بالا بردن ایمنی یک مطالبه جهانی است و یکی از اهداف سازمان ملل است.
داریوش ورناصری در گفت‌وگو با ایسنا، در این باره افزود: مدرسه حدود ۶ صبح دچار آتش سوزی و اتاق معاون مدرسه دچار حریق شد. آتش به یکی از کلاس‌ها نیز سرایت کرده و پرده آن آتش گرفت و به اتاق معاون مدرسه رسید، اما چون آتش سوزی قبل از شروع مدرسه رخ داده اتفاقی برای دانش آموزان نیفتاده است و هیچ مصدومی نداشتیم.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس تهران با بیان اینکه دانش آموزان در شیفت دوم مدرسه مجاور ساماندهی شده اند تا تعمیرات اساسی صورت بگیرد ادامه داد: به هرحال این مدرسه در سال ۱۳۳۸ تاسیس شده و قدمت ۶۰ ساله دارد لذا باید تدبیری اساسی برای آن بیاندیشیم و مشکلات حل و بررسی شود که خدا می داند چه زمانی وقت این حل و بررسی در این مدرسه و مدارس کشور فرا خواهد رسید.
از سوی دیگر معاون عمرانی وزارت آموزش و پرورش به خبرنگار مهر، گفت: هنوز یک سوم مدارس کشور استاندارد ایمنی ندارند. وی با بیان اینکه آموزش و پرورش متولی آموزش ۱۳ میلیون دانش آموز است، گفت: یک میلیون فرهنگی در این وزارتخانه مشغول فعالیت هستند و اگر مدارس ایمن شود، آسیب پذیری کل جامعه کاهش می یابد. وی اضافه کرد: فضای فیزیکی مدارس شهر تهران، بیشترین میزان تخریبی را در خود جای داده است که علت آن قدمت مدارس و جمعیت بالای دانش آموزان است. با این حال، هنوز یک سوم مدارس کشور با استانداردهای ایمنی فاصله دارند.
معاون عمرانی وزارت آموزش و پرورش گفت: مهمترین مطالبه ما از دولت، کاهش مدارس غیر ایمن در مقابل حوادث طبیعی است. همچنین بحث آموزش در مدیریت بحران باید به طور جدی پیگیری شود. در این زمینه، مهمترین اقدام، تامین زیرساخت ایمنی مدارس است.
کلاس های چوبی
سال ۹۱ بود . دختران شین آباد را یادتان هست . همان دختر بچه های پیرانشهری که صبح زود از خواب بلند شدند. شال و کلاه کردند و به عشق درس راهی مدرسه شدند. همه سر کلاس نشسته بودند که معلوم نشد آتش از کجا به جانشان افتاد. همه چیز سوخت و صورت های زیبایشان مچاله شد. ۲۴ دختر سوختند و هنوز که هنوز است درمان آن ها به جایی نرسیده است ؛ چرا چون که کلاس ها فرسوده بود و هیچ وسیله ایمنی وجود نداشت و هنوز به گفته مسوولان ۸۳ هزار کلاس درس استاندارد نشده وجود دارد که هر لحظه امکان فاجعه ای دیگر در آن وجود دارد.
نظری پورگفته است: «در حال حاضر ۹۸۷ کلاس درس چوبی و سنگی در کشور وجود دارد. از سوی دیگر هزار و ۷۰۰ کلاس کانکسی هم همچنان محل درس خواندن دانش آموزان در برخی مناطق ایران هستند: «با توجه به اینکه وجود این نوع کلاس‌ها در مناطق کوچ نشین اجتناب پذیر است، باید ایمنی لازم را در کانکس‌ها برقرار کرد.»
رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، گفته که دست‌کم ۸۳ هزار کلاس درس در ایران فاقد سیستم گرمایشی استاندارد هستند و تجهیز آنها حدود سه سال طول می‌کشد. وی تایید کرد ازحدود ۵۷۰ هزار کلاس درس در سراسر ایران، ۶۲۰۰ کلاس نیازمند تخریب و بازسازی هستند و حدود یک هزار کلاس درس هم در سازه‌های موقت و کپر تشکیل می‌شوند. به گفته نظرپور، ۱۷۰۰ کلاس کانکسی هم وجود دارد.
گلدشت خوزستان فقط نامش گلدشت است وقتی که ۹۸۰ دانش آموز فقط چهار کلاس دارند که دو کلاس آن هم در کانکس برگزار می شود. گلدشت خارج از ایران نیست در خود ایران است واقع در جاده اهوز – خرمشهر.
علی زهیری٬ شورایار گلدشت گفته که اکنون پس از گذشت یک هفته از آغاز سال تحصیلی٬ تنها چهار کلاس درس که دو کلاس از این تعداد نیز کانکسی هستند، در منطقه فعال است که جوابگوی تمام دانش‌آموزان هم نیست. مسوولان آموزش و پرورش در حال حاضر در حال تعمیر و آماده کردن یک مدرسه استیجاری برای مقطع ابتدایی هستند و وضعیت آن به گونه‌ای است که تا دوماه دیگر نیز آماده نخواهد شد.
یکی از اهالی طارم سفلی نیز گفت : دانش آموزان این منطقه از توابع قزوین از داشتن مدرسه محروم هستند و بعضی از آنها باید ۹۰ کیلومتر طی کنند و هیچکس هم پاسخگو نیست.
مطابق آمار و داده‌های وزارت آموزش و پرورش ایران، تعداد کودکان بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی، در سال تحصیلی ۹۵/ ۹۶ حدود ۱۳۵ هزار نفر است. ۱۳ درصد نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ ساله نیز از تحصیل در دوره دوم متوسطه بازمانده‌اند که تعداد آنها حدود ۲۵۰ هزار نفر است.
احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت رفاه شهریور ماه امسال گفته ۱۱۰ هزار کودک شناسایی شده‌اند که از رفتن به مدرسه در سال تحصیلی جدید بازمانده‌اند.
معاون وزارت رفاه گفته: «بسیاری از کودکان بازمانده از تحصیل از استان‌های محروم کشور هستند و تعداد دختران در این آمار از پسران بیشتر است.»فقر و دوری از مدرسه نیز از دیگر علت‌های دور ماندن از مدرسه محسوب می‌شود.
بمب ساعتی در مدارس ایران
مرتضی رئیسی ریاست سازمان نوسازی مدارس همچنین تاکید کرد: « باز هم می‌گویم مشکل اصلی ما در سازمان نوسازی کلاسهای درسی فرسوده و خشت و گلی است که فاصله زیادی با استانداردهای روز دارند.»
این مقام دولتی اذعان دارد، کهنگی بناهای کلاس درس بعضی از مدارس ایران را خطرناک توصیف کرده می افزاید: «این کلاس ها مانند بمب ساعتی هستند که خدای ناکرده با یک زلزله خراب می‌شوند.»
رئیس سازمان نوسازی آموزش و پرورش از سویی دیگر به سرمایه گذاری کلان در زمینه ساخت مدارس ایرانی در خارج کشور پرداخته می گوید مجمتع های بزرگ و تجملی مدارس ایرانی در امارات، کویت، دبی، قطر و ترکیه ساخته شده است.وزارت آموزش و پرورش از یکسو می گوید، دچار کمبود شدید بودجه نوسازی و آموزشی است؛ و از سویی دیگر اقدام به استخدام شمار زیادی از طلبه های حوزه علمیه قم کرده تا در مدارس به آموزش دینی کودکان بپردازند.
همزمان با این رویداد وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد به دلیل کمبود بودجه کتابداران مدارس را اخراج کرده است.
اما داستان به اینجا ختم نمی شود . سرپرست سابق اداره کل نوسازی گفت: هزار و ۶۰۰ کلاس درس فرسوده در استان هرمزگان نیازمند نوسازی و بازسازی است که امیدواریم با تخصیص اعتبار و همراهی خیرین بتوانیم مدارس تخریبی استان را جمع آوری کرده یا به حداقل برسانیم . از اعداد به راحتی عبور نکنیم. کودکان ما در این مدارس درس می خوانند.
خبرگزاری مهر نیز می نویسد : تعدد مدارس فرسوده در مناطق مختلف لرستان موجب کاهش بازدهی آموزش و انتقادات والدین و دانش آموزان شده است، موضوعی که تاکنون در شهرستان‌های مختلف استان شاهد آن بوده‌ایم. وجود هزار مدرسه تخریبی در استان لرستان موجب شده است که هر بار در یکی از شهرستان‌ها مشکلات دانش آموزان رسانه‌ای شود که آخرین پرده مربوط به چکه کردن وسیع سقف کلاس های یکی از مدارس دورود بود.
مدرسه شهید «موگویی» شهرستان دورود یکی از مدارس فرسوده استان است که پیش از این در جریان بارندگی‌ها شاهد چکه سقف کلاس آن بودیم.برخی از دانش آموزان این مدرسه در گفتگو با رسانه ها تأکید کردند که وضعیت مدرسه آنها نامناسب بوده و این امر موجب شده که آنها نتوانند به‌خوبی درس را فرابگیرند و با خیال راحت سر کلاس خود بنشینند و همیشه نگران هستند که سقف روی سرشان فرو بریزد.
یکی دیگر از دانش‌آموز مدرسه شهید «موگویی» دورود از مسئولان می‌خواهد که فکری به حال مدرسه فرسوده و سقف‌های آن کنند تا با وقوع یک بارندگی سقف آن شروع به چکه کردن نکند.
مدیر آموزش‌وپرورش شهرستان دورود بابیان اینکه در جریان زلزله حدود ۲۰ مدرسه شهرستان دورود دچار خسارت شد گفت: هنوز زمینه برای بازسازی این مدارس فراهم نشده است. وی تأکید کرد: برخی از مدارس شهرستان دورود به دلیل قدمت بالایی که دارند به‌طور حتم نیازمند به بازسازی هستند.
یاراحمدی تصریح کرد: در شهرستان دورود ۲۰ مدرسه قدیمی وجود دارد که ازنظر ناظران اداره کل نوسازی استان لرستان نیاز به تخریب و بازسازی دارند و به دلیل کمبود شدید فضای آموزشی این مدیریت به‌ناچار باید از این مکان‌ها استفاده کند و هرساله نیز با اعتبارات نوسازی و درآمدهای اختصاصی این شهرستان تعمیرات جزئی در این مدارس انجام می‌شود.
۱۰۰۰ مدرسه فرسوده در لرستان وجود دارد
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که پیش‌ازاین مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس لرستان در سخنانی با اشاره به وضعیت مدارس تخریبی در استان لرستان اظهار داشت: در حال حاضر هزار و ۱۷۰ مدرسه تخریبی در لرستان وجود دارد. وی با اشاره به میزان اعتبار موردنیاز برای بازسازی این مدارس تخریبی و فرسوده عنوان کرد: درمجموع بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای نوسازی این مدارس فرسوده اعتبار نیاز است.
چندی پیش نیز به گزارش خبرگزاری مهر دراثر بارندگی سقف کلاس درس مدرسه‌ای در بخش مرکزی خاش فرو ریخت و باعث رعب و وحشت در میان دانش‌آموزان شد. در حال حاضر جان ۳۰۰ دانش‌آموز این مدرسه به‌دلیل فرسودگی در خطر است.
در زرند کرمان نیز وضعیت مدارس مشابه منطقه خاش است. در یکی از دبستانهای زرند که ۸۳ درصد آن در اثر زلزله تخریب شده، در حال حاضر دانش‌آموزان مشغول تحصیل هستند.
پس از زلزله در زرندکرمان خبرگزاری مهر در گزارشی از وضعیت مدارس این شهر می‌نویسد: ”دانش آموزان مدارس زرند این روزها در حالی سر کلاسهای درس حاضر می‌شوند که مقاوم سازی نشده‌اند و خطر بروز زمین‌لرزه آنها را تهدید می‌کند طبق آمار هم‌اکنون دهها مدرسه غیرمقاوم در شهرستان زرند وجود دارد“.
مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان نیز ضمن اشاره به بافت فرسوده مدارس در این استان می‌گوید: ”ما منکر وجود چنین مدارسی نیستیم بلکه باید اشاره کنیم که در کل استان کرمان ۸۰۰ مدرسه تخریبی وجود دارد که از شهر کرمان تا دورترین منطقه استان را شامل می‌شود“. (خبرگزاری مهر۱۰آبان ۹۵)
وضعیت میناب نیز بهتر از وضعیت مدارس استان کرمان نیست، به‌نوشته سایت حکومتی دانا نیوز۲ بهمن ۹۵ اغلب مدارس این شهر دارای سقف چوبی بالای ۵۰سال و از ایمنی کافی برخوردار نیستند. به گونه‌یی که ممکن است در اثر کوچکترین حادثه خسارت جبران ناپذیری برای دانش‌آموزان به بار بیاورد.
در نهایت باید گفت مدارس جمهوری اسلامی در وضعیت نامناسبی قرار دارد. جان فرزندان ما در خطر است و جمهوری اسلامی بهتر است به جای ساخت مدارس در این کشور و آن کشور دنیا و ساخت دهها هتل و گنبد طلا در نجف و کربلا و ساخت پایانه های اتوبوسرانی در تاجیکستان و ساختمان سازی برای افراد فاقد مسکن در ونزوئلا و دهها پروژه عمرانی در لبنان و ساخت خانه در آن مناطق به فکر دانش آموزان ایرانی باشد تا بار دیگر شاهد فاجعه دیگر نباشیم.
