گفت و گو از فریبا داوودی مهاجر
خشونت روانی علیه زنان در جمهوری ایرلند تصویب شد. تصویب چنین قانونی می تواند در پیشگیری و مقابله با خشونت تاثیر و ابعاد مختلف خشونت علیه زنان در برگیرد.
تصویب این قانون در ایرلند در حالی صورت گرفت که لایحه امنیت زنان در جمهوری اسلامی ایران در کمیسیون های مختلف مجلس شورای اسلامی با سرنوشت نامعلومی روبروست و همچنان اشکال مختلف خشونت علیه زنان پشت درهای بسته اتفاق می افتد و فریاد رسی نیست.
با حسین رییسی، وکیل دادگستری و حقوقدان در همین رابطه به گفت و گو نشستم. وی معتقد است جریان خشونت علیه زنان در بستر خانواده ها یکی از غم‌انگیزترین اتفاقات روزه مره ای است که به دلیل قدرت مردسالاری و همراهی ایدئولوژیک نظام حاکم صورت می گیرد، خشونتی که اثبات آن به دلایل مختلف از جمله فقدان آگاهی زنان و سکوت آنها مشکل است.
سرزنش عامل بازدارنده زنان قربانی
این وکیل دادگستری اثبات خشونت های غیرفیزیکی را مشکلی چند برابرمی داند که که ابتدا نیازمند آموزش و آگاهی زنان هستیم و سپس از طریق تعریف دقیق و کاربردی خشونت های غیره فیزیکی مصداق های عینی آنها را به خانواده ها معرفی کنیم.
تنها از این راه می توان دادگاه های دادگستری را با مصداق های مورد اشاره درگیر ساخت تا در مقابل زنی که خشونت دیده و از همسرش متنفر شده ولی از ترس سرزنش خانواده اش نمی تواند مشکل خود را مطرح کند امکان دفاع فراهم کرد .
این وکیل دادگستری در پاسخ به این سوال که آیا در لایحه امنیت زنان در ایران خشونت روانی در نظر گرفته شده یا خیر چنین می گوید:
در لایحه تامین امنیت زنان انواع خشونت های رایج علیه زنان مورد اشاره قرار گرفته است. همه انواع خشونت نیز جرم انگاری شده است. البته ادبیات آن دقیقا شبیه آنچه در مورد ایرلند اشاره شده است نیست . اما در جای خود نوع آوری ارزشمندی است که همه انواع خشونت را اول شناسایی و سپس برای خشونت گر عواقب حقوقی در نظر گرفته است.
وی معتقد است تصویب این لایحه به تغییر جدی فضای خشونت منجر می‌شود و ادبیات حقوقی را در این حوزه تغییر خواهد داد. در ضمن به شناسایی و پیشگیری تعداد بیشتری از انواع خشونت علیه زنان منجر می شود . هر چند که اثبات خشونت روانی چندان آسان نیست.
حسین رییسی معتقد است: در خشونت های فیزیکی و‌جسمی براحتی امکان کسب نظر پزشکی قانونی است ولی همین آسانی در مورد خشونت های غیره فیزیکی وجود ندارد و البته می توان از راه استعلام از روانشناسان و روانپزشکان چنین ادعایی را برای قضات اثبات کرد.
چرا زنان قربانی خشونت سکوت می کنند
همچنان که حسین رییسی حقوق دان اشاره کرد زنان قربانی خشونت سکوت می کنند چرا که از قضاوت خانواده، اطرافیان و حتی فرزندان خود هراس دارند ولی یکی دیگر از موانع شکایت از خشونت گر این است که فکر می کنند در راهروهای تو در تو دادگاه ها به عدالت دست نخواهند یافت.
طاهره یکی از زنانی است که بیش از یک ساعت با حسین رییسی مشاوره حقوقی داشت.
از ازدواج طاهره ۳۵ سال می گذشت و شوهرش بیکار بود. طاهره خرج خانواده را می داد و خانه متعلق به طاهره بود. همسرش خیلی آشکار با زنان مختلف ارتباط داشت و بارها او را تهدید به مرگ کرده بود اما پس از قطع تلفن همچنان مردد بود.
طاهره می گفت: جلوی عروس و داماد چی بگم؟ جلوی فامیل…و بدتر آن که دست آخر قانون طرفدار مرد است.
طاهره از جمله زنانی است که در دایره ای از ناآگاهی ، ترس از قضاوت و بی اعتمادی فرو رفته و حاضر به خروج از سکوت و خشونتی که سال ها در آن مانده نیست.
زنان بسیاری چون طاهره در چنبره خشونت اسیر هستند و جامعه مدنی و دولت در تغییر نگاه چنین زنانی مسئول هستند.