مرکز تندرستی و حقوق بشر
سن اعتیاد به هشت سال رسید. خبری تکان دهنده که در میان اخبار مختلف مربوط به ویروس کرونا دیده نشد.
محمدرضا محبوب فر، کارشناس آسیب های اجتماعی در این مورد گفت، «سن اعتیاد در کشور ما به ۸ سال رسیده است در حالی که میانگین سن شروع مصرف مواد مخدر در کشور به ۱۲سال کاهش پیدا کرده است. شمار معتادان ایران نسبت به سال ۹۰ دو برابر شده است. ۱۴درصد جمعیت ایران معتاد هستند و با احتساب جمعیت ۸۵میلیونی ایران، حدود ۱۲میلیون ایرانی معتاد هستند. از این تعداد ۴و نیم میلیون نفر مصرف کننده مداوم هستند.»
امیر جوانی که هشت سال پاکی خودش را دو روز پیش جشن گرفت به مرکز تندرستی و حقوق بشر گفت : تنها یازده سالم بود که معتاد شدم. پدرم معتادم کرد و نه من، که دو برادر دیگرم را به دام مواد مخدر کشید. مادرم همیشه خمار بود و ما سه پسر با موادفروشی، دزدی و خلاف های دیگر نوکرش بودیم. امیرخودش را از اعتیاد نجات داد و حالا چند رهجو دارد و تنها هدفش نجات کودکانی ست که به دلایل مختلف به دام مواد مخدر افتاده اند.
بیمارستان امام خمینی یکی از مراکزی است که کودکان معتاد بسیاری برای ترک اعتیاد در آنجا بستری می‌شوند. از نوزادان چند روزه تا کودکان ۳-۴ ساله و بزرگتر. کودکانی که به دلیل اعتیاد مادر، از دوران جنینی با مساله اعتیاد درگیر هستند و به محض به دنیا آمدن، با درد و رنج زیادی روبرو می‌شوند. بعضی از آنها در برابر درد ترک اعتیاد دوام نمی‌آورند و می میرند و برخی از آنها پس از ترک، به بهزیستی فرستاده می‌شوند و این همه نوزاد معتاد نتیجه زنانه شدن اعتیاد در سطح جامعه ایران است. ایرانی که در فقر و بیکاری دست و پا می زند.
فرزانه سهرابی مدرس دانشگاه در مورد اعتیاد زنان می گوید: چهل و نه درصد درصد زنان مصرف کننده مواد مخدر و روان گردان ها کمتر از ۳۵ سال سن دارند. زنان طی دوسال مصرف مواد مخدر به طور کامل به آن وابسته می شوند، این در حالی است که این اتفاق در مردان طی هشت سال رخ می دهد. زنانی که در سن بارداری قرار دارند و نوزادانی معتاد به دنیا می آورند.
وی معتقد است :” در ایران کنونی به راحتی می توان از زنانه شدن حوزه مصرف مواد مخدر سخن گفت. اعتیاد به مواد مخدر در ایران زنانه شده است. سهرابی در این مورد چنین ادامه می دهد: «منظور از زنانه شدن مصرف مواد مخدر در کشور هشدار در مورد افزایش آمار مصرف‌کنندگان مواد مخدر و کاهش سن مصرف مواد در زنان است. در سال های اخیر مصرف مواد مخدری مانند گل و حشیش میان دانشجویان دختر افزایش یافته است.» (خبرگزاری ایسنا – ۶ اردیبهشت ۱۳۹۹).
یک عضو جمعیت امام علی در این خصوص میگوید: “در حال حاضر حدود ۲۷۰۰ محله حاشیه در کشور وجود دارد که اعتیاد در آنها بیداد می کند. کودکان ۳-۴ ساله که دارای اعتیاد به مواد مخدر مختلف از قبیل تریاک، شیشه و هرویین هستند. بسیاری از آنها از آنجا که از مادر معتاد متولد می شوند، از همان ابتدا درگیر اعتیاد هستند.»
وی می گوید: ” در محلات حاشیه ای مانند بومهن در ۵۰ کیلومتری تهران، اوضاع اسفناک است. در نبود حمایت های دولتی و اورژانس اجتماعی مستقر در محل، بسیاری از این خانواده‌ها پس از شناسایی و اقدام داوطلبان برای گرفتن کودکان، فرار می‌کنند و ناپدید می‌شوند.» او در ادامه در خصوص مراحل ترک اعتیاد کودکان میگوید:« همه چیز درست مثل بزرگسالان است. هیچ دارویی خاصی به بچه ها داده نمی شود. آنها درد می کشند و فریاد می زدند و خودشان را به در و دیوار می‌کوبند، تا مخدر از بدنشان خارج شود، با آن جسم نحیفشان چند بار می‌میرند و زنده می‌شوند و البته بعضیهایشان هم تاب نمی‌آورند، مخصوصا وقتی نوزاد باشند یا سنین پایین زیر یکسال»
در این میان اطلاع و بی عملی مسوولان از چنین وضعیتی، حل این معضل اجتماعی را مشکل می کند. مسوولان از حاشیه نشینی، کارتون خوابی و انواع و اقسام اسیب ها و بیماری هایی که گریبان این زنان و کودکان را گرفته است آگاه هستند.
وضعیتی که حق حیات، حق تندرستی و زندگی سالم را از آن ها گرفته و جامعه را در معرض خطرات ناشی از این بحران اجتماعی قرار داده است.