مرکز تندرستی و حقوق بشر
روزجهانی سالمند را در حالی پشت سرگذاشتیم که طبق گفته رییس کانون عالی بازنشستگان تامین اجتماعی ۴۸ درصد سالمندان فاقد بیمه و یا خدمات بازنشستگی هستند و ۵۲ درصد حقوق و یا درآمد کافی ندارند. همچنین ۳۴ درصد ازسالمندان دارای خدمات بهداشتی مناسب و کافی بهره مند نیستند.
این آماربا توجه به تورم، گرانی وخط فقر درایران، سالمندان را ازحداقل حقوق انسانی ودسترسی به نیازهای اولیه محروم کرده و آن ها را در معرض انواع آسیب های اجتماعی قرارمی دهد.
مرکزتندرستی و حقوق بشربا توجه به اولویت هایی که در زمینه بهداشت و سلامتی با درنظرگرفتن استانداردهای حقوق بشری در نظردارد نسبت به هرچه بیشتردر خطرقرارگرفتن سالمندان در سال های آتی هشدار می دهد و سیاستگذاران عمومی کشور را به برنامه ریزی در این حوزه دعوت می کند.
خطری که این روزها سالمندان را تهدید می کند سایه سنگین کرونا برآن هاست. بدون شک سالمندان برای عبورازاین پاندمی جهانی نیازمند مهارت، خدمات، آموزش خانواده هاازطریق رسانه ها،متخصصان و شبکه های اجتماعی هستند که متاسفانه هرسه این منابع توجهی به موضوع سالمند و حقوق آن ها ندارند.
کرونا سالمندان را تنها تر از قبل کرده است. روابط اجتماعی آن ها محدود شده وتنهایی جسم و روان آن ها را آزرده وسلامت آن ها را به خطر می اندازد.
در چنین وضعیتی باید بر وضع حقوق و قوانین مربوط به سالمندان پای فشرد. در بسیاری از کشورهای دنیا به صراحت از حقوق سالمندان در حوزه های مختلف دفاع می شود اما در کشورما به این موضوع توجه نشده است.
مرکز تندرستی و حقوق بشرضمن تاکید بر وضع قوانین حمایتی، وجود یک برنامه مدون با بودجه مشخص و ایجاد زیر ساخت های لازم برای سالمندان را الزامی می داند. تاخیر درتدوین سند ملی سالمندان وفعال شدن شورای ملی سالمندان از جمله مواردی ست که باید به آن توجه کرد.
توجه به بیمه سالمندان و خدمات مراقبتی دولتی، آرامش خاطر سالمندان را فراهم ،و سالمند آزاری را که به اشکال مختلف وجود دارد کاهش می دهد. سالمندان در معرض انواع خشونت ها از جمله خشونت و آزارروانی، جسمی، عاطفی و اقتصادی هستند و در همین رابطه جامعه نیاز به آگاهی بخشی عمومی وایجاد خط های ویژه گزارش گری و مداخله درکنترل چنین خشونت هایی نسبت به سالمندان دارد.
مراقبت های پیشگیری از جمله مواردی ست که در جهت ارتقا کیفیت زیستی سالمندان دارای اهمیت است که باید در سیاستگذاری عمومی و سندهای ملی توسعه به آن توجه شود.ایجاد بیمه های مکمل، تاسیس مراکز نگهداری جدید با استانداردهای بین المللی و تقویت سازمان های غیردولتی می تواند مشکلات دولت در برنامه های مربوط به سالمندان را کاهش دهد.
واقعیت این است که هیچکس برای دوران سالمندی در ایران آماده نیست و پیش بینی می شود یک چهارم جمعیت ایران در سال ۱۴۳۵ در دوران سالمندی باشند. جمعیتی که نمی توان آن را ندید یا دور ریخت. جمعیتی که نیازمند برنامه ریزی از امروز هستند.
نکته آخراین که سالمندان باید به آخرین اطلاعات ، برنامه ها و خدمات مربوط به خود آگاهی داشته باشند و نقص اطلاعات و بی خبری خود و خانواده هایشان آن ها را از حقوق و خدمات محروم می کند. اطلاع رسانی به سالمندان از جمله مواردی ست که دولت باید برای آن تمهیداتی در نظر بگیرد و اگرنه درآینده ای نه چندان دور با مشکلات عدیده ای در زمینه سالمندان روبرو خواهیم شد.