متن بیانیه سازمان عفو بین الملل
“اعدام فرهاد سلیمی و محمد قبادلو دو زندانی توسط مقامات امنیتی و قضایی در ایران، پس از محاکمات به شدت ناعادلانه، نشان دهنده سقوط وحشتناک به قلمرو جدیدی از بی رحمی است.
سحرگاه ۳ بهمن ماه ۱۴۰۲ ـ مصادف با ۲۳ ژانویه ۲۰۲۴، محمد قبادلو، معترض ۲۳ ساله، با معلولیت ذهنی، بطور خودسرانه اعدام شد. در همان روز، فرهاد سلیمی، دیگر زندانی و شهروند اهل سنت و شهروند کُرد هم در زندان قزلحصار کرج بطور خودسرانه اعدام شد که درخواست های یک دهه ای او برای محاکمه مجدد عادلانه، به استثنای (اعترافات) توام با شکنجه، نادیده گرفته شد.
اعدام خودسرانه فرهاد سلیمی یک الگوی ناراحت کننده از استفاده نامتناسب مقامات ایرانی از مجازات اعدام علیه اقلیت های قومی تحت ستم ایران را نشان می دهد.
دیانا التهاوی، معاون عفو بین الملل در امور خاورمیانه و شمال افریقا گفت:”اعدام خودسرانه محمد قبادلو عزیزان و وکیل او را که در انتظار محاکمه مجدد او بودند، متحیر کرد و نمی دانست که مقامات قضایی در بالاترین سطوح فرایندهای قانونی را مخفیانه دور می زنند و اشکارا اصول اساسی بشریت و حاکمیت قانون را زیر پا می گذارند.”
کمتر از ۱۲ ساعت به وکیل محمد قبادلو اطلاع داده شد که موکلش به طور غیرمنتظره و غیرقانونی اعدام شده است. این اتفاق در حالی رخ داد که در ژوئیه ۲۰۲۳، شعبه ۱ دیوان عالی کشور حکم اعدام محمد قبادلو را لغو کرده و دستور محاکمه مجدد را صادر کرده بود؛ محاکمه مجددی که پس از مداخله غلامحسین محسنی اژه ای، رئیس قوه قضائیه هرگز صورت نگرفت.
فرهاد سلیمی، چهارمین مرد از نوامبر ۲۰۲۳ است که از سوی گروهی متشکل از هفت مرد سنی کرد که بیش از یک دهه پیش در یک محاکمه ناعادلانه که تنها چند دقیقه به طول انجامید و به “اعترافات” الوده به شکنجه متکی بود، به طور خودسرانه اعدام شد. نگرانی های فزاینده ای وجود دارد که مقامات ایرانی قصد دارند به زودی اعدام سه مرد باقی مانده از این گروه یعنی انور خضری، کامران شیخه و خسرو بشارت را اجرا کنند.
کشتار بی امان مقامات ایرانی پس از اعترضات سراسری ۱۴۰۱ موسوم به (زن، زندگی، آزادی) که منجر به اعدام خودسرانه صدها نفر پس از محاکمات به شدت ناعادلانه در سال ۱۴۰۱ شده است، بر نیاز به تجدید و تمدید ماموریت گزارشگر ویژه در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران و ماموریت کمیته حقیقت یاب سازمان ملل متحد در جلسه پیش روی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد تاکید می کند.
همچنین زمان آن رسیده تا همه کشورها، تحقیقات جنایی را علیه مقامات جمهوری اسلامی ایران و همه افرادی مظنون که به مسئولیت کیفری برای جنایات تحت قوانین بین المللی ـ بر اساس اصل صلاحیت جهانی، آغاز کنند.
مقامات ایرانی استفاده از مجازات اعدام را به عنوان ابزاری برای سرکوب پس از قیام “ازادی زندگی زنان” برای سرکوب مخالفان و ترور مردم تشدید کردند.
سازمان عفو بین الملل در همه موارد و بدون استثنا، با مجازات اعدام مخالف است. مجازات اعدام نقض حق زندگی و مجازات بی رحمانه، غیر انسانی و تحقیرامیز نهایی است. عفو بین الملل همواره از همه کشورهایی که مجازات اعدام را حفظ می کنند، از جمله ایران، خواسته است تا یک مهلت رسمی برای اعدام ها ایجاد کنند تا مجازات اعدام را به طور کامل لغو کنند.”
لازم به ذکر است، حکم اعدام فرهاد سلیمی، سحرگاه سه شنبه ۳ بهمن ماه ۱۴۰۲، در زندان قرلحضار کرج، اجرا شد. فرهاد سلیمی، در پرونده ای مشترک به همراه ایوب کریمی، قاسم آبسته، انور خضری، داوود عبداللهی، خسرو بشارت، فرهاد سلیمی و کامران شیخه، ابتدا در سال ۱۳۹۴، با اتهامات (عضویت در گروه‌های سلفی)، (تبلیغ علیه نظام)، (محاربه)، (اقدام علیه امنیت ملی) و (افساد فی‌الارض) توسط محمد مقیسه ـ قاضی وقت شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به اعدام محکوم شدند ولی حکم صادره توسط قاضی رازینی در شعبه ۴۱ دیوان عالی کشور، نقض شد اما انور خضری و خسرو بشارت، در پرونده‌ای دیگر به اتهام (مشارکت در قتل) هر یک به تحمل ۱۰ سال حبس تعزیری و کامران شیخه هم مجددا به اعدام محکوم شده بود. پس از ارجاع پرونده به شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران بعنوان شعبه هم عرض، فرهاد سلیمی، سیدقاسم آبسته، ایوب کریمی، سیدداوود عبداللهی، خسرو بشارت و کامران شیخه، در تاریخ های ۲۷، ۲۸ و ۲۹ خرداد ۱۳۹۸، پس از ۱۰ سال بلاتکلیفی، توسط ابوالقاسم صلواتی، از بابت اتهام (اقدام علیه امنیت ملی از طریق مبارزه مسلحانه ـ بغی)، محاکمه و در تاریخ ۱۴ مردادماه ۱۳۹۸، به اعدام محکوم شدند و احکام صادره بر علیه این شهروندان اهل سنت، در تاریخ ۱۴ بهمن ماه ۱۳۹۸، توسط قاضی علی رازینی ـ رئیس شعبه ۴۱ دیوان عالی کشور، عیناً تائید شد.
همچنین، سحرگاه سه شنبه ۳ بهمن ماه ۱۴۰۲، محمد قبادلو، از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۲، محکوم به (قصاص نفس) از بابت ارتکاب (قتل عمد استوار دوم فراجا فرید کرم پور)، محبوس در زندان قزلحصار کرج، در پی تاکید خانواده (مقتول) اعدام شد. در تاریخ ۴ مرداد ماه ۱۴۰۲، حکم اعدام محمد قبادلو از بابت اتهام (قتل عمد استوار دوم فراجا فرید کرم پور) توسط قضات شعبه اول دیوان‌عالی‌کشور نقض و پرونده وی برای رسیدگی به ایرادات مربوط به سلامت روانی محمد قبادلو و صدور حکم به شعبه ۵ دادگاه کیفری۱ استان تهران، ارجاع و محمد قبادلو در تاریخ ۲۹ آذر ماه ۱۴۰۲، قاضی باقر بابایی و مستشار احسان شیخ الحکمانی در شعبه ۵ دادگاه کیفری۱ تهران، درخواست دریافت پرونده را از شعبه اجرای احکام دادسرای عمومی و انقلاب رباط کریم کرد اما مشخص شد که اصل پرونده به شعبه اول دیوان عالی کشور ارجاع شده بود ولی در تاریخ ۱۲ دی ماه ۱۴۰۲، عص معاون ـ اسدالله مسعودی مقام به همراه مستشار علی اصفهانی در شعبه اول دیوان عالی کشور، درخواست اعاده دادرسی به پرونده محمد قبادلو را منتفی و آن را منوط به نتیجه رسیدگی پرونده برای اعمال ماده ۴۷۷ (اعاده دادرسی) توسط قضات شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور کرده بودند.
گفتنیست، محمد قبادلو، در تاریخ ۱۹ آذر ماه ۱۴۰۱، توسط شعبه دادگاه کیفری ۱ استان تهران، در بخش دوم از پرونده قضایی خود به اتهام (ارتکاب قتل استوار دوم فراجا فرید کرم پور) محاکمه و به اعدام محکوم شد و این حکم در پی اعلام فرجام خواهی متهم پرونده به دیوان عالی کشور ارجاع و با توجه به اینکه حکم اعدام محمد قبادلو در بخش اول از همین پرونده با اتهام (افساد فی‌الارض از طریق جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد)، (تخریب و اقدام علیه امنیت ملی کشور که منجر به اخلال در نظم عمومی و ناامنی در کشور و وارد کردن خسارت به افراد و اموال عمومی) در دیوان عالی کشور تائید شده بود در تاریخ ۱۲ بهمن ماه ۱۴۰۱، اجرای این حکم به دستور دیوان عالی کشور تا زمان تعیین وضعیت حکم اعدام صادره برای محمد قبادلو از بابت اتهام (قتل عمد) متوقف شد اما در تاریخ ۲ خرداد ماه ۱۴۰۲، قضات شعبه ۱ دیوان عالی کشور با صدور دادنامه ای درخواست فرجام خواهی محمد قبادلو را از بابت (قتل عمد استوار فرید کرم پور) را رد و پرونده وی به شعبه اجرای احکام ارجاع شده بود.