امروز پنجشنبه ۲۸ فروردین ماه ۱۴۰۴، امیرحسین مقصودلو(امیرتتلو) به اعدام محکوم شده است.
بنابه گزارش سایت حقوق بشری نگاه، به نقل از خبرگزاری قوه ی قضایی جمهوری اسلامی میزان روز چهارشنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۴۰۴، اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران از صدور حکم اعدام برای امیرحسین مقصودلو(امیرتتلو)، خبر داد. امیرحسین مقصودلو که در بخش دیگری از پرونده قضایی خود به اتهامهای مختلفی از جمله «تشویق به فساد و فحشا» و «توهین به مقدسات» به زندان و اعدام محکوم شده است، بار دیگر توجه جهانیان را به مسائل حقوق بشر در ایران جلب کرده است. این گزارش به بررسی ابعاد حقوقی این حکم و مقایسه آن با استانداردهای بینالمللی حقوق بشر میپردازد.
سخنگوی قوه قضائیه، ضمن اعلام این خبر در تشیح آن گفت:”این حکم در دیوان عالی کشور در حال بررسی است..”
به گفته سخنگوی قوه قضائیه:”قاضی شعبه ۶ دادگاه کیفری۱ استان تهران، اتهام «توهین به مقدسات» را بر علیه امیرحسین مقصودلو(امیرتتلو) محرز شناخته و با استناد به مادۀ ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی، حکم اعدام برای او صادر کرده است.”
آنچه که این پرونده را بیشتر در کانون توجه قرار داده، صدور حکم اعدام بر اساس ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی است که در آن به افراد به دلیل «سبالنبی» (دشنام به پیامبر اسلام) حکم اعدام صادر میشود.
این موضوع، نگرانیهای زیادی را در سطح داخلی و بینالمللی به دنبال داشته است. چرا که علاوه بر مسائل داخلی کشور، بسیاری از فعالان حقوق بشر و سازمانهای بینالمللی، نظیر سازمان ملل متحد و عفو بینالملل، بر این باورند که چنین احکامی نقض جدی حقوق بنیادین بشر هستند و به طور ویژه با استانداردهای حقوق بشر مغایرت دارند.
تناقضها و محدودیتها
طبق ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی، هر شخصی که به پیامبر اسلام توهین کند، به «سبالنبی» متهم میشود و مجازات آن اعدام است. این ماده قانونی، به ویژه با توجه به تفسیرهای سختگیرانه و گستردهاش، میتواند به راحتی ابزاری برای سرکوب آزادی بیان و عقیده در نظر گرفته شود. در حالی که این ماده قانونی، همچنان در قوانین جمهوری اسلامی ایران وجود دارد، بسیاری از حقوقدانان و کارشناسان حقوق بشر بر این باورند که این نوع مجازاتها نه تنها با استانداردهای بینالمللی حقوق بشر تطابق ندارند، بلکه خود نقض آشکار آزادیهای بنیادین شهروندان است.
با توجه به ماده ۲۶۲، میتوان دید که حقوق بشر در ایران، به ویژه در حوزه آزادی بیان، در یک تناقض جدی قرار دارد. چرا که در این قانون، فرد صرفاً بر اساس ابراز عقیده یا اظهار نظر شخصی خود به شدیدترین مجازاتها محکوم میشود، بیآنکه هیچ مکانیسمی برای ارزیابی یا اصلاح آن وجود داشته باشد. این در حالی است که آزادی بیان، یکی از حقوق اساسی و غیرقابل انکار در سطح بینالمللی است و در بسیاری از معاهدات حقوق بشر، نظیر میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، از آن به عنوان یک حق مسلم یاد شده است.
نقض آشکار استانداردهای حقوق بشر
از منظر حقوق بینالملل، بسیاری از کشورها و نهادهای جهانی همچون سازمان ملل متحد و عفو بینالملل، نظارت بر قوانین مجازات را جزو اولویتهای خود میدانند. طبق میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، که ایران نیز یکی از امضاکنندگان آن است، مجازات اعدام تنها در موارد استثنایی و با رعایت شرایط خاص میبایست اجرا شود. این میثاق تصریح دارد که «مجازاتهای غیر انسانی و تحقیرآمیز» نباید اعمال شوند و اعدام تنها باید برای «جرایم جدی» در نظر گرفته شود.
در این راستا، مسئله توهین به مقدسات و سبالنبی به هیچوجه نمیتواند در چارچوب جرایم جدی که نیازمند اعدام هستند، قرار گیرد. بهویژه که در بسیاری از کشورهای دنیا، به ویژه کشورهای غربی، آزادی بیان و انتقاد از مقامات مذهبی یا سیاسی جزء اصول اساسی حقوق بشر به شمار میرود.
نقد اساسی دیگر این است که جمهوری اسلامی ایران در حالی از قوانین اسلامی برای توجیه چنین احکام شدیدی استفاده میکند که این موارد در سطح جهانی به عنوان مواردی مغایر با حقوق بشر شناخته میشود. سازمانهای حقوق بشری متعدد از جمله عفو بینالملل و کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، بارها نسبت به استفاده از مجازات اعدام در ایران هشدار دادهاند و خواستار توقف آن شدهاند.
مقایسه با سایر نظامهای قضائی؛ چرایی تفاوت رویکردها
در بسیاری از نظامهای قضائی مدرن، به ویژه در کشورهای غربی، حقوق فردی و آزادیهای بنیادی در اولویت قرار دارند و نقض این حقوق به شدت پیگیری میشود. بهعنوان مثال، در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی، قوانین علیه توهین به مقامات مذهبی یا سیاسی وجود ندارند و حتی در صورتی که چنین مواردی وجود داشته باشد، آنچه که در برابر افراد قرار میگیرد، مجازاتهای غیر حبس یا جریمه است.
در مقابل، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور اسلامی، همچنان در برخی موارد برای جرایم اجتماعی و سیاسی از مجازاتهای سنگین و در برخی موارد اعدام استفاده میکند. این روند، به ویژه در مواردی مانند اتهام «توهین به مقدسات»، به دلیل عدم رعایت استانداردهای حقوق بشر جهانی، باعث ایجاد تنشهای جدی در عرصه بینالمللی شده است.
بحران حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران
در نهایت، میتوان گفت که حکم اعدام برای «تتلو»، تنها یکی از نمونههای متعدد نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران است. در حالی که قوانین داخلی ایران به وضوح از آزادیهای فردی و حقوق بشر عدول کردهاند، نهادهای بینالمللی باید فشار بیشتری بر این کشور وارد کنند تا به تعهدات حقوق بشری خود در قبال میثاقهای بینالمللی عمل کند.
هرچند که اجرای چنین احکامی از دیدگاه برخی مقامات داخلی ایران مشروع به نظر میرسد، اما این نوع احکام در سطح جهانی به شدت محکوم شده و به عنوان نقض حقوق اساسی و بنیادی انسانها شناخته میشود. اگر جمهوری اسلامی ایران به دنبال بهبود روابط بینالمللی و احترام به حقوق بشر است، باید در تصمیمگیریهای قضائی خود بازنگری کرده و احترام به آزادی بیان و حقوق فردی را در اولویت قرار دهد.
اوایل آبان ماه ۱۴۰۳، الهام رحیمی فر و مجید نقشی، دو تن از وکلای پرونده قضایی امیرحسین مقصودلو(امیرتتلو)، از صدور قرار موقوفی حبس و پرداخت جریمه نقدی، توسط قضات شعبه دادگاه تجدیدنظر استان تهران، در یکی از ۳ پرونده قضایی این متهم خبر داده بودند.
پیشتر نیز، در تاریخ ۲۲ مهر ماه ۱۴۰۳، خبرگزاری میزان با انتشار گزارشی، از محکومیت قطعی امیرحسین مقصودلو به تحمل ۱۰ سال حبس تعزیری از بابت اتهام«تشویق به فساد و فحشا» و محکومیت وی به تحمل ۵ سال حبس تعزیری از بابت اتهام «توهین به مقدسات» خبر داد و از تائید رای بدوی دادگاه تجدیدنظر استان تهران بر علیه وی سخن گفته بود.
جلسه اول دادرسی، به اتهامات امیرحسین مقصودلو(تتلو)، در تاریخ ۱۴ اسفند ماه ۱۴۰۲ و دومین جلسه دادرسی به اتهامات وی در تاریخ ۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، توسط قاضی ایمان افشاری ـ رئیس شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، برگزار و جلسه نهایی، دادرسی به اتهامات این هنرمند هم در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، برگزار و این فعال عرصه موسیقی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، به تحمل حبس تعزیری محکوم شده بود.
امیرحسین مقصودلو(تتلو)، در تاریخ ۱۵ آذر ماه ۱۴۰۲، در پی استرداد از سوی پلیس ترکیه به مسئولان قضایی در منطقه مرزی استان آذربایجان غربی، بازداشت و برای طی مراحل بازجویی ها و تشکیل پرونده قضایی به بازداشتگاه یکی از نهادهای امنیتی در تهران و سپس زندان اوین، منتقل شد.
همچنین، در تاریخ ۱۱ دی ماه ۱۴۰، خبرگزاری فارس، با انتشار گزارشی، اتهامات منتسب شده به امیرحسین مقصودلو(امیرتتلو) را «تولید، ارسال، توزیع و انتشار آثار مستجهن و مبتذل به وسیله سیستمهای رایانهای مخابراتی»، «انتشار و توزیع محتویات مستهجن در قالب تولید و پخش کلیپ و آهنگ و تصاویر و آثار هنری حاوی تصاویر و صحنههای مبتذل و مستهجن زنان و دختران نیمه برهنه در فضای مجازی با وصف حرفه قراردادن دایر کردن قمارخانه، سایت شرطبندی، ترغیب، تطمیع یا تهدید افراد جهت دستیابی به محتویات مستهجن یا تسهیل آن»، «تحریک و ترغیب افراد خصوصا نسل جوان به ارتکاب جرائم منافی عفت و انحرفات جنسی و تشویق مردم به فساد و فحشاء»، ذکر کرده